Alkollü içecekler tüketmek, yoğun bir ağız kokusuna neden olur. İçkili eğlencelerden sonra bir alkol ölçüm cihazına üflemek zorunda kalmak, nahoş kokuya gergin bir yüz ifadesi ekler. Alkol neden böyle bir kokuya neden olur? Farklı içkiler neden benzer bir kokuya yol açar? Nefesteki alkol kokusunu azaltmak veya yok etmek mümkün müdür?
Alkolün sindirilmesi
Vücuda giren tüm içecekler gibi alkol de mideye ve ince bağırsaklara doğru ilerler. Alkolün yaklaşık %80’i ince bağırsaklar, %20’si ise mide tarafından emilir. İnce bağırsaklar tarafından emilen alkol kan dolaşımına katılırken, midedeki enzimler alkolü parçalamaya başlar.
Bu durum tokken alkol tüketmenin veya alkol tüketirken yemek yemenin alkolün etkisini niçin azalttığını açıklar. Midenin dolu olması, alkolün ince bağırsaklara geçişini yavaşlatır. Bu da mide enzimlerine alkolü parçalamak için daha fazla zaman verir.
Vücudumuz alkolü toksin ya da zehir olarak görür ve sindirim için karaciğere gönderir. Karaciğerin alkolü metabolize etmesinin iki aşaması vardır. Karaciğer önce alkolü asetaldehit adı verilen bir maddeye dönüştürür. Bu madde de nispeten zehirlidir ve “akşamdan kalma” durumunun oluşmasına neden olur. Aslında toksisitesi (yani zehirlilik oranı) nedeni ile asetaldehit’in daha az zararlı bir forma, asetik aside dönüştürülmesi gerekir. Bu madde zararlı değildir ve sonunda karbondioksit ve suya dönüşür.
Bu metabolize edilme süreci çok hızlı değildir. Bu nedenle alkol tüketimi metabolizma hızından daha hızlı olduğunda alkol kanda birikir. Bu aşamada alkol beyin de dahil olmak üzere bütün vücutta dolaşır. Hatta hamile kadınlarda plasenta bariyerini geçerek fetüse ulaşır. Yani hamile bir kadının alkol tüketmesi bebeğinin de alkol tüketmesi anlamına gelir.
Nefeste Alkol
Alkol tüketme hızı, karaciğerin çalışma hızından daha fazla olduğunda alkol kanda birikir ve vücudun çeşitli bölgelerine gider. Bu bölgelerden biri de akciğerlerdir. Kan, akciğerlere ulaştığında alkol de ulaşmış olur. Yani aslında koku ağızdan ve mideden değil akciğerlerden gelmektedir.
Kandaki alkol nefesle nasıl ölçülür?
Trafik polislerinin kullandıkları alkol ölçüm cihazını bilmeyenimiz yoktur. Cihaz, nefesteki alkol oranını ölçerek, sürücünün kanındaki metabolize edilmemiş alkol miktarını tespit eder. Ölçüm sonucu, alkol içeriği ile kan miktarı arasındaki oranı ifade eder. Promil adı verilen ölçü birimi, her 100 miligram kanda, kaç miligram alkol olduğunu gösterir.
Ölçümde çıkan sonuç, kişinin vücut ağırlığına, cinsiyetine ve içki içtikten sonra ne kadar zaman geçtiğine bağlı olarak değişir. İçki içtikten sonra geçen sürenin uzaması ölçümün daha düşük çıkmasını sağlar. Alkolün sindirim süreci, kadınlarda daha uzundur. Bu nedenle alkol ölçümünde kadınların sonuçları erkeklerden daha yüksek çıkabilir. Yani aslında cihaz, nefesteki alkol miktarını ölçer ama bu miktar kandaki alkol miktarı hakkında doğruya yakın bir belirleme yapılmasını sağlar.
Nefesin alkol kokması nasıl önlenir?
Alkol ölçeri kandırmak pek mümkün değildir ancak;
- Alkol alımı sırasında bol su içmek, vücudun kaybettiği suyu telafi ederek, alkolün seyrelmesini sağlar. Böylece vücut alkolü daha hızlı metabolize eder.
- Açlık tokluk durumu da bir diğer önemli faktördür. Tok olmak doğrudan ince bağırsaklara giden alkol miktarını azaltır. Çalışmalar, açken içmenin, tokken içmeye göre alkol ölçümünün 3 kat daha yüksek çıkmasına yol açtığını göstermiştir.
- Güçlü kokusu olan yiyecekler alkol kokusunu maskelemeye yardımcı olur. Nane, maydanoz, çiğ sarımsak vb. tüketmek alkol kokusunu maskeler.
- Alkol vücut için toksindir. Vücudu uzun süre yüksek miktarda alkole maruz bırakmak birçok sağlık sorununa yol açabilir. Hem koku hem ölçüm sonucu hem de sağlık için alkolü ölçülü tüketmek, alkol tüketimi sırasında bol su içmek ve bir şeyler yemek alkolün zararlı etkilerini azaltır.