Bertrand Russell’ı, “Batı Felsefesi Tarihi” adlı eseri ile tanıdım. Bu olağanüstü eser, daha önceden Batı Felsefesinin temel ilkeleri hakkında bildiklerimi birleştirmemi; hatta aslında bildiğimi sandığım şeyleri yepyeni bir kavrayışla anlamamı sağladı. Daha kitabı bitirmeden hakkında hiçbir şey bilmediğim Russell’a karşı büyük bir minnet ve hayranlık duymaya başladım. Russell’a saygım ve hayranlığım onun en önemli öğütlerinden biri…
Kendinizi bir düşünce okyanusuna dalmış gibi hissettiğiniz oldu mu? Zihniniz bilginizin boşluklarının yarattığı huzursuzluk içinde kaldı mı? Eğer bunu yaşamadıysanız şu sorulara bir göz atın; Zaman bir yanılsama mıdır? Mutlak bir gerçek var mıdır? Varsa neden meydana gelir? Tanrı’nın varlığını bilmek mümkün mü? Tanrı dediğimiz şey vicdanımızın sesi olabilir mi? Yaşamın nihai bir anlamı var…
Etik egoizm, insanın kişisel menfaatleri doğrultusunda hareket etmesi gerektiğini ve başkalarının çıkarları ile ilgili bir yükümlülüğü olmadığını savunan görüştür. Bu yönüyle etik egoizm, normatif (insan kültürünün yarattığı kural ve yasalara uygun) bir teoridir. Yani nasıl davranılması gerektiğini ortaya koyan bir teoridir. Öte yandan psikolojik egoizm, insan doğasıyla ilgili temel bir gerçeği açıklamayı amaçlar. Psikolojik egoizme…
Alman filozof Friedrich Nietzsche, Tanrı’nın öldüğünü ilan etmesiyle ünlüdür. Bu yüzden birçok kişi onu hiççi (nihilist) sayar. Aslında nihilizm, Nietzsche’nin düşüncelerinin varış değil, başlangıç noktasıdır. Nietzsche’ye Göre Üst-İnsan! Nietzsche, Tanrı’nın öldüğünün ilan ederken değer dünyamızda ortaya çıkan krize dikkat çekmek ister. Nietzsche’ye göre modern insan, aydınlanmanın etkisi ile yolunu kendisi tayin etmeye başlamıştır. Modern insanın…
Felsefe tarihinde çok özel bir konumu olan Heiddegger’e göre; Batı Felsefesi büyük bir hata üzerine inşa edilmiştir. Çünkü filozofalar, metafiziksel soruları varlığın kendisine değil, var olan şeylere yöneltmişlerdir. Bomboş, Koskocaman Bir Hiçlik. Martin Heidegger’e göre her şeyin altında hiçlik vardır. Bomboş, koskocaman bir hiçlik! Heidegger, varlığın anlamının unutulduğunu söyler. Ona göre varlığın doğası ancak hiçlikten yola çıkarak…
Düşünce deneyleri yapmayı sever misiniz? Bu makalede, gerçek dünyada meydana gelmesi zayıf bir ihtimal olmasına karşın düşüncenin sınırlarını görmek amacı ile tasarlanan bu deneylerin en ünlülerinden biri olan tramvay dilemasını (ikilemini) özetleyeceğiz. Tramvay problemi ilk olarak 1967 yılında Ahlak Felsefesi alanında çalışan Phillipa Foot tarafından geliştirilmiştir. Orijinal Tramvay Problemi Diyelim ki kontrolden çıkan bir tramvay, süratle…
Albert Camus, nam-ı diğer “Tanrısız Aziz”, felsefe tarihinin en ilginç karakterlerinden biridir. Felsefe dünyası onu, absürdizm akımının öncülerinden biri olarak görse de o, adının herhangi bir düşünce akımı ile anılmasını reddetmiştir. Albert Camus’ya göre; insanın hayatla ilgili anlam arayışı, asla karşılanamayacak bir arzudur. Çünkü anlamdan ve amaçtan tamamen yoksun, tepeden tırnağa kayıtsız bir evrende anlam…
Pragmatizm, 1870’li yıllarda ilk kez ortaya çıkmış ancak 20. yüzyılın başında popüler hale gelmiş bir Amerikan felsefesidir. Pragmatizme göre; bir fikrin ya da önermenin gerçek anlamı, her türlü niteliğinden bağımsız olarak gözlemlenebilir pratik sonuçlarına bağlıdır. Pragmatistler, felsefi kavramları soyutlamalara dayanarak değil, sağladıkları kazanımlara bağlı olarak değerlendirirler. Pragmatizme göre; gerçeklik ve doğruluk insanın bakış açısıyla değişebilen…
Pozitivizm, bilgiye ancak deney ve gözlem yaparak elde edilen verilerin, akıl ve mantık süzgecinden geçirilmesi ile ulaşılabileceğini savunan düşünce akımıdır. Doğası itibari ile tüm doğa bilimleri, pozitivist bir anlayışla hareket eder. Pozitivizm, sosyal bilimlerin doğmasına ve gelişmesine büyük katkı sağlamıştır. Pozitivist düşüncenin ilk izlerinin Antik Yunan’a kadar geri gitmesine ve pozitivizm terimini ilk kez kullanan ismin…
Her bireyin yaşam felsefesi kendine özgüdür ve benzer yaşam görüşüne sahip bireyler, bir araya gelme eğilimi gösterirler. Bu eğilim, tarih boyunca insanoğlunun düşüncelerini etkileyen çok sayıda düşünce okulunun (ekol) doğmasını sağlamıştır. Bu makalemizde günümüz insanını derinden etkileyen ve felsefe tarihinin güçlü ekolleri arasında yer alan modernizm ve postmodernizm arasındaki farkları özetleyeceğiz. Her ikisinin de tanımlaması belirsizlikler…