İnsanoğlunun alkolle ilişkisi çok eski çağlara dayanır; birçok bilim insanı fermente alkollü içki üretiminin 9 bin yıl öncesine dayandığına inanıyor. Günümüzde milyarlarca insan, hayatlarının bir döneminde veya hayatları boyunca düzenli olarak alkol tüketiyor. Hal böyle olunca gündelik yaşamımızda alkollü içeceklerin insan sağlığına etkileri, kilo aldırıp aldırmadığı, hangi alkollü içeceklerin daha fazla ya da daha az kilo aldırdığı gibi konulardaki tartışmalar uzayıp gidiyor. Peki doğrusu nedir? Alkol gerçekten kilo aldırır mı? Vücut şeklini değiştirir mi?

Maalesef ki bu sorunun “evet” ya da “hayır” gibi basit bir cevabı yok.

Alkol, Kalori ve Kilo Alma

Hepimiz alkolün yüksek kalorili ve sağlığa zararlı olduğu biliyoruz. Ancak birçoğumuzun bilmediği alkol tüketimindeki asıl sorunun, fazla kalori almak olmadığıdır. Alkol ile gelen kaloriler, diğer enerji kaynaklarından (karbonhidratlar vb.) sağlanan kalorilerden farklıdır. Vücudumuz alkol tüketimi ile gelen kaloriyi depolayamaz. Bu ilk başta kulağa hoş gelebilir. Ancak durum göründüğü gibi değildir; zira alkol tüketimi, metabolizmanın etkin bir şekilde çalışmasını engelleyerek alkolden gelen kalorilerin parçalanmasına öncelik verir. Bu nedenle uygun şekilde parçalanamayan kaloriler vücudumuzda yağ olarak depolanır.

Alkol alımı ile vücutta devam eden yağ yakımı da durur. Bilhassa bu durum yağ yakımının en zor olduğu göbek bölgesi için geçerlidir. Bu da halk arasında bira göbeği diye tabir edilen, çok fazla bira içenlerde görülen göbek bölgesinde meydana gelen yağlanmanın nedenidir.

Ancak bu, içki içildiği sırada veya içki içildikten sonra yemek yemenin kötü bir şey olduğu anlamına gelmez. Alkollü içecekler tüketirken yemek yemek, vücudun alkol emilimini yavaşlatır ve açlık duygusunun azalmasına yardımcı olur. Yemek yemek, kan şekeri seviyesinin dengelenmesine ve yavaş da olsa metabolizma fonksiyonlarının devam etmesine yardımcı olur.

Alkolden gelen kalori, karbonhidrattan ve proteinden neredeyse iki kat daha fazla konsantredir. (Yani bir gram alkolden alınan kalori, neredeyse iki gram proteinden alınan kaloriye eşittir.) Bu da doyma hissine ulaşma noktasının ötelenmesine neden olur. Protein tüketerek almanız mümkün olmayan kalori miktarını alkol tüketerek kolaylıkla alabilirsiniz.

Alkol tüketimi mide, karaciğer ve böbrekler başta olmak üzere birçok iç organımıza zarar verir. Yağ yakma sürecini ve vücut sistemlerinin çalışma verimliliğini azaltır. Vücudun bu zararlı etkilere uzun süre maruz kalması ise yağ yakma yeteneğini önemli ölçüde etkileyerek kilo almaya ve vücutta yağ birikimine neden olur. Son olarak alkol, kas fonksiyonlarının yerine gelmesinde ve kas gelişiminde gerekli olan testosteron da dahil olmak üzere, vücudun hormon üretimini de olumsuz etkiler.

Alkol ve Beslenme

Alkol tüketimi, beslenme düzenini de olumsuz etkileyebiliyor. Yemek yemeden önce ya da yemek yemek yerine alkol tüketmeyi seçen kişilerin kan şekeri yükseliyor ve ardından gelen ani düşüş bu kişileri şekerli yüksek kalorili sağlıksız besinler tüketmeye yöneltiyor.

Alkol kararlar ve davranışlar üzerinde de etkilidir. Normalde sağlıksız yemeklerden kaçınan insanlar, “sarhoş” olduklarında önceden verdikleri ve sıkıca uydukları beslenme kurallarını kolaylıkla ihlal edebilirler.

Alkol tüketerek sağlıklı ve fit kalabilir miyiz?

Alkol tüketimini ölçülü bir şekilde yapabilirsek (alkolden aldığımız kaloriyi diğer besinlerle aldığımız kaloriyi azaltarak dengeleyebilirsek) kilo almayız.

Hatta alkol tüketimi ile ilgili yapılan bazı çalışmalarda elde edilen bulgulara göre; günde bir kadeh alkollü içeceğin HDL kolesterol seviyesini dengeleyerek (bilhassa kırmızı şarabın ihtiva ettiği tanin ve resveratrol gibi antioksidanlar sayesinde) insan sağlığını korumada olumlu etkileri olduğunu ortaya koymuştur.

Sosyal ve kültürel yaşamın önemli eğlence unsurlarından biri olan alkol tüketiminin olumsuz etkilerinden korunmak için önerilen birkaç basit kural şöyledir:

  • Meyveli kokteyller gibi şekerli içecekler yerine daha basit karışımları tercih edin!
  • Alkol tüketimi sırasında su tüketiminizi arttırın! (Böylece toksinlerin atılmasını sağlarsınız)
  • Daha düşük kalorili içkileri tercih edin (örneğin; lager bira yerine kırmızı şarap)
  • İçki içerken sağlıksız besinler tüketmekten kaçının! (fındık, fıstık vb.)
  • Ölçülü olmaya çalışın. Aşırı alkol tüketiminin geri dönülmez sağlık sorunlarına ve ciddi ölçüde kilo almanıza neden olabileceğini unutmayın.
  • Alkol çok güçlü bir kimyasaldır. Eğer alkol ile ilgili bir sorununuz olduğundan kuşkulanıyorsanız derhal bir uzmandan yardım alın.

References:

  1. Bodybuilding.com
  2. Health.com
  3. Women’s Health Mag

Benzer Kanıtlar