Çimler biçildiğinde etrafa olağanüstü bir koku yayılır. Hatta bu koku, en az çimin görüntüsü kadar memnuniyet vericidir. Düzenli olarak kestiğimiz diğer şeyler, (örneğin; ağaçların dalları, tırnaklarımız, saçlarımız vb.) kesildiklerinde etrafa özel bir koku yaymazlar. Çimin bunu neden ve nasıl yaptığını merak ediyorsanız okumaya devam edin.
Bitkiler kendilerini korumak için pek çok ilginç yol geliştirmiştir. Örneğin;
- Mimosa pudica nam-ı diğer küstüm otu, kendisini ot oburlardan korumak için dokunulduğunda küçülür.
- Güllerin dikenleri, hindistan cevizinin sert kabuğu vardır.
- Chinchona ağacı, nam-ı diğer kınakına ağacı, kinin adı ile bilinen acı bir madde salgılayarak böcekleri kendisinden uzak tutar.
- Çimlerin kesilmesi sırasında aldığımız koku da bir tür savunma mekanizmasının sonucudur. Bıçağın bitkiyi kesmesi ile serbest kalan bir enzimden kaynaklanır. Bu enzim, tıpkı insanlardaki terleme gibi bir “stres işareti”dir. Çim, kesildiğinde “cis-3-hexenal” isimli bir bileşik salgılar. Ancak cis-3-hexenal, sadece çimler kesildiğinde değil doğada pek çok yerde karşımıza çıkar. Çileğin şekerli kokusunun; elma suyunun rayihasının, bazı baharatların, zeytinin, bazı alkol türlerinin kokusunun kaynağı bu bileşendir. Hatta gıda endüstrisinde bazı ürünlere, lezzet katmak için yapay olarak cis-3-hexenal bileşeni eklenir.
Peki Çim Bunu Neden Yapıyor?
Az önce bunun bir stes ve uyarı işareti, olduğunu söyledik. Fakat “Uyarı işareti” denilince, akıllara diğer çimlerin uyarılması gelir. Uyarıyı alan çimler, sığınaklara saklanamayacaklarına göre bu işaret dostları değil, düşmanları uyarmak için verilmiş olmalı öyle değil mi? Bu koku, ilk olarak yasemin bitkisinde tespit edildiğinden kokuya “jasmonic asid” adı verilmiştir. Bu kokuyu alan bitki yiyen böcekler, eşek arıları vb. bitkiden uzaklaşırlar. Yani bizim bayıldığımız taze kesilmiş çim kokusu, bitkilerin milyonlarca yıl süren evrim sürecinde geliştirdiği savunma mekanizmalarından biridir.