Bu satırları okuyanların çoğunun hatırlayamayacağı yakın bir geçmişte, insanların çoğu FM bandını, müzik yayını yapan bir yayın kuruluşu sanırdı. “Dün akşam, FM’de çok güzel bir şarkı dinledim.” gibi cümleler olağandı. O günleri unuttuk. FM ile ilgili yanlış anlaşılma düzeldi ama hala birçoğumuz, FM ve AM arasında ne fark olduğunu, birbirlerine göre ne gibi avantajları ve dezavantajları olduğunu bilmiyoruz. FM teknolojisi, AM’den daha yeni bir teknolojidir ancak bu, FM’in AM’den her yönüyle daha ileri bir teknoloji olduğu anlamına gelmez. Zaten eğer öyle olsaydı AM terimi de çoktan unutulmuş olurdu.
AM ve FM radyo sinyalleri ile veri aktarmanın iki popüler yolu olup her ikisinin de bazı avantajları ve bazı dezavantajları vardır. Ancak bu konuya girmeden önce temel birkaç özellikten söz etmek gerekir.
Modülasyon Nedir?
Radyo iletişiminde, bir radyo sinyalinin uzak bir mesafeye gönderilebilesi için verinin, “modüle edilmesi” gerekir. En basit ifadesiyle verinin bir taşıyıcı sinyale yüklenmesi gerekir. Taşıyıcı sinyal sabit bir genliğe (amplitude) ve frekansa (sıklık) sahiptir. Bu iki temel özellik sayesinde taşıyıcı sinyal, radyo sinyalinin uzak mesafelere taşınmasını sağlar. Orijinal sinyali taşıyıcı sinyale yüklemek ya da monte etmek de modülasyon olarak adlandırılır.
Analog modülasyonun üç tipi vardır: Genlik modülasyonu, frekans modülasyonu ve faz modülasyonu. Bu yazıda sadece ilk ikisini ele alacağız.
AM Nedir?
AM, genlik modülasyonu anlamına gelen “amplitude modulation” kelimelerinin kısaltmasıyla oluşmuş bir terimdir. Radyo sinyallerinin yayınlanmasında kullanılan en yaygın yöntemdir. Bu yöntem, ses verisini radyo sinyalleri ile uzak mesafelere gönderebileceğimizi keşfettiğimiz 1870’lede geliştirilmiştir. AM’de sinyalin iletilmesi için taşıyıcı sinyalin genliği, gönderilecek sinyalin genliği ile orantılı bir şekilde değiştirilir.
Taşıyıcı sinyalin genliği, gönderilen sinyal ile orantılı olarak değiştiğinden, gönderilen sinyal düşük bir genliğe sahip olduğunda taşıyıcı sinyalin genliği azalır, yükseldiğinde de yükselir.
FM Nedir?
FM ise “frekans modülasyonu” teriminin kısaltmasıdır. FM’de taşıyıcı sinyalin anlık frekansı, gönderilecek sinyalin genliğine göre değişir.
Karşılaştırma
Modülasyon
AM, verileri taşıyıcı sinyalin genliğini değiştirerek, FM taşıyıcı sinyalin frekansını değiştirerek iletir.
Frekans aralığı
AM, 535 ila 1705 Kilohertz; FM, 88-108 Megahertz frekans aralığında çalışır.
Menzil ve ses kalitesi
FM bandından yayın yapan radyo istasyonları, şehir içinde gayet iyi bir performansa sahiptir ama şehir dışına çıkıldığında dezavantajlıdır. AM sinyalleri ise daha düşük bir ses kalitesine sahip olsa da menzil genişliği bakımından daha avantajlıdır.
Bu nedenle müzik yayını yapan istasyonlar genellikle ses kalitesini önemsedikleri için FM bandından; haber yayını yapanlar ise mümkün olduğunca çok insana erişebilmek için AM bandını tercih eder.
Maliyet
FM sisteminin ekipmanları, AM sisteminden daha pahalıdır.
Bant genişliği
AM sinyalleri 30 kHz, FM sinyalleri ise her sinyal için 80 kHz bant genişliğine sahiptir. Bu da AM’in daha dar bir aralıkta daha fazla sinyal gönderebildiği anlamına gelir.
Sonuç olarak; bir yayının AM üzerinden mi yoksa FM üzerinden mi yayın yapacağı tamamen kaç kişiye ulaşmak istediğiniz ve verilerinizin ne kadar net duyulması gerektiği ile ilgilidir.
Kaynaklar:
- Wikipedia-FM broadcasting
- Wikipedia -Frequency Modulation
- Wikipedia– Amplitude Modulation
- Public Broadcasting Service