Vücudumuzdaki organların bazılarının ne işe yaradığı çok açıktır. Örneğin akciğerlerimiz nefes alıp vermemize ve havadaki oksijeni kanımıza transfer etmemize yarar. Derimiz vücudumuzu patojenlerden korur ve terlememizi sağlar ancak vücudumuzun bazı organları vardır ki işlevleri oldukça gizemlidir. Bu organlardan biri olan apandisin kısa bir süre öncesine kadar evrim süreci sırasında işlevini yitirmiş bir organ olduğu düşünülüyordu. Ancak son dönemde yapılan araştırmalar bunun böyle olmadığını göstermiştir.
Bu makale son bilimsel çalışmalara göre apandisin vücudumuzda üstlendiği görevler ile ilgili bilgileri özetlemek için kaleme alınmıştır.
Apandis körelmiş bir organ mı?
Okul yıllarında vücudumuzda primat kuzenlerimizden ve memelilerin erken formlarından miras kalan artık işlevini yitirmiş; yirmi yaş dişleri, kuyruk sokumu, bademcikler ve bu kategoriye en sık verilen örnek olan apandis gibi organlar olduğunu öğrendik. (Konu ile ilgili olarak kaleme aldığımız “İnsan Vücudunun İşlevini Yitirmiş 6 Bölümü!” başlıklı makalemizi okuyabilirsiniz.)
Apandis, ince ve kalın bağırsağın arasında tüpe benzeyen 5-20 cm uzunluğunda bir organdır. Körelmiş bir organ olmasına karşın iltihaplanarak sağlık sorunlarına yol açabileceği ihtimalini bertaraf etmek için genellikle başka rahatsızlıklar nedeni ile yapılan bir ameliyat söz konusu olduğunda hastanın apandisi de alınmıştır.
21. yüzyılın başlarında apandisin körelmiş bir organ olduğu konusunda büyük bir fikir birliği sağlanmış olmasına rağmen bazı insanlar, apandisin vücudumuzaki yararlı bakterin deposu olduğunu ileri sürmüşlerdir. Onlara göre; şayet vücudumuzda yararlı bakterilerin sayısı azalırsa ya da bu bakteriler tamamen yok olursa apandiste yaşayan yararlı bakteriler yeniden çoğalarak sağlığımız için gerekli dengelerin yeniden kurulmasını sağlar. Son yapılan araştırmalar ise apandisin sanılandan çok daha önemli bir organ olduğunu ortaya koymuştur.
Apandisin henüz keşfedilen önemi!
- Bir çeşit beyaz kan hücresi olan lenfosit üretimine yardımcı olur,
- Lenfosit dokuları için depo görevi görür,
- Kan hücrelerini patojenlerden ve yabancı maddelerden korumak için üretilen antikorların oluşumuna katkı sağlar,
- Akyuvarların vücudun ihtiyaç duyduğu yere gitmesini sağlayan bir molekül üretir,
- Fetüs için de apandisin kritik bir fonksiyonu vardır. Endokrin hücreleri (yani iç salgı ile ilgili hücreler) düzenleyerek, normal gelişime yardımcı olur,
- Yetişkinlik döneminde bir çeşit bağımsız bağışıklık sistemi gibi çalışır. Yediğimiz içtiğimiz zararlı maddelerin filtrelenmesini sağlar,
- Antijenlerin üretimine katkı sağlar, bağırsaklarda bağışıklık sisteminin tepkileri sonucunda oluşabilecek hastalıklara karşı vücudu güçlü kılar.