Bakterilerin ve virüslerin bizzat şahit olduğumuz pek çok ortak özelliği vardır. Hastalıklara yol açmaları ve çıplak gözle görülememeleri vb. Peki acaba bu ikisi arasında ne gibi farklar vardır?
Hangisi daha kötü?
Öncelikle söylemek gerekir ki bazı bakteriler dost, bazıları düşman iken virüsler her daim düşmandır.
Artık hepimizin gayet iyi bildiği gibi vücudumuzun doğal florasında trilyonlarca bakteri, vücudumuza hiçbir zarar vermeden yaşar. Hatta bunlar sindirimimize yardımcı olur ve vücudumuzu enfeksiyonlara karşı korurlar. Enterococcus ve Lactobacillus gibi laktik asit bakterileri yiyeceklerin fermante edilmesini sağlar ve fermante edilmiş besinler tüketmek sağlığımızı olumlu etkiler.
Buna karşın virüsler hiçbir zaman hayrımıza çalışmazlar. Virüslerle ilişkimiz tamamen istismara dayanır. Virüsler konakçı olmadan çoğalamazlar. Bu yüzden bedenimizi bir çoğalma platformu olarak tamamen tüketene kadar kullanırlar.
Bakteriyel enfeksiyon ile viral enfeksiyon arasında ne fark vardır?
Bu farkı anlamak için doktora gitmek gerekir. Eğer hastalık bakteriyel bir enfeksiyonsa doktor antibiyotik verir ve antibiyotik enfeksiyona neden olan bakterileri tahrip ederek, iyileşmemizi sağlar. Oysa söz konusu olan viral bir enfeksiyonsa antibiyotik işe yaramaz. Çünkü antibiyotik virüslere karşı etkisizdir.
Dolayısıyla enfeksiyonun neden kaynaklandığını anlamak, uygulanacak tedavi yönteminin belirlenmesi için son derece kritik bir konudur.
Bakteriler
Bakteriler tek hücreli, prokaryotik (zarla çevrili bir çekirdeği ve zarlı organelleri olmayan ilkel yapılı hücre), ikili fisyon ile çoğalan, mikroskobik organizmalardır. Boyutları çok küçük olduğundan ışık ya da elektron mikroskobu altında görülebilirler. Vücudumuz için hem faydalı hem zararlı olabilirler. Onlar, aklımıza gelebilecek her yerde varlık gösterirler. Havada, suda, toprakta hatta vücudumuzun içinde…
Virüsler
Virüsler, hücresel bir yapıya sahip olmayan bulaşıcı ajanlardır. Viral genetik materyal (DNA ya da RNA-ikisinden biri) içerirler. Virüsün taşıdığı genetik materyal konakçının dışındayken çok iyi koruma sağlayan özelleşmiş bir proteinle kaplıdır. Bununla birlikte bu yapı virüsün konakçıya yerleşmesini kolaylaştırır. Özetle virüs denilen şey; sadece canlı hücreleri enfekte edebilen ancak kendisi hücresel olmayan, konakçıdan konakçıya hareket eden minik gen paketine benzetilebilir.
Bakterilerden daha küçüktürler. Bu nedenle ışık mikroskobu altında görülmezler. Onları görebilmek için elektron mikroskobu gerekir. İkisi arasındaki boyut farkını daha iyi anlayabilmek için; bakteriyi bir araba olarak hayal edersek virüs, arabanın altında duran futbol topuna benzetilebilir.
Virüsler sadece bir konakçı içinde üreyebilir. Hayati fonksiyonlarını yerine getirmek için konakçının hücrelerine muhtaçtırlar. Virüslerin evrimsel geçmişi ile ilgili gizemler tam olarak çözülememiştir. Hatta “canlı” olarak kabul edilip edilmeyeceği konusu da tartışmalıdır. Genetik materyal taşımaları, çoğalabilmeleri ve doğal seçilime tabi olmaları gibi canlılık özellikleri taşısalar da hücresel bir yapıya sahip olmamak, virüsleri canlı kategorisinin içinde anmaya engel olur. Bu nedenle virüsler için “yaşamın kıyısındaki organizmalar” ifadesi kullanılır.
| Karakteristik Özellikler | Bakteriler | Virüsler |
|---|---|---|
| Boyut | 0.5-1.5 μm | 0.015 – 0.2 μm |
| Mikroskobik özellikler | Işık ve Elektron Mikroskobu | Sadece Elektron Mikroskobu |
| Hücre yapısı | Tek hücreli | Yok |
| Organel | Var | Yok |
| Hücre duvarı | Var | Yok- hücre duvarı yerine protein kılıfı var. |
| Genetik Materyal | Sitoplazma içinde yüzen DNA veya RNA | Protein kılıfı içinde DNA veya RNA |
| Çoğalma | Aseksual -bölünerek | Konakçı hücreyi enfekte ederek |
| Laboratuar ortamında büyüme | Mümkündür | Mümkün değildir- çoğalma için doku kültürü gerekir |
| Enfeksiyon | Genellikle lokal | Sistemik |
| Tedavi | Antibiyotik | Anti-viral |
| Önem | Bazı hastalıklara neden olur. Bazı patojenlere karşı bağışık sistemimizi destekler. Geri dönüşüm konusunda büyük fayda sağlar. Toprakların veriminin artmasını sağlar. Yoğurt gibi fermente gıdaların üretilmesini sağlar. | İnsanlarda, hayvanlarda, bitkilerde hatta mikro organizmalarda hastalığa yol açar. |