Aslında havuçlar daha çok beyaz, sarı ve mor renkteydi. Ancak 17. yy’da Hollandalı havuç üreticileri, ülkelerinin kurucusu olarak kabul ettikleri William of Orange’ın onuruna portakal rengi havuç yetiştirmeye başladılar. Havuca rengini veren, tarihsel ve politik gelişmelerin hikayesini metnin devamında bulabilirsiniz.

Çoğu insan havucun parlak canlı pigmentlerinin içinde beta-carotene bulunduğunu bilir. Hatta aynı organik bileşen bal kabağında da vardır. Ancak bu süpermarketlerde gördüğümüz bütün havuçların portakal rengi olma nedeni bu değildir. Çünkü havuç aslında çok geniş bir renk yelpazesinde yetiştirilebilen bir üründür. Mor, sarı ve beyaz çeşitleri vardır ama bu çeşitlere süpermarketlerde pek rastlanmaz.

Portakal ve Havuçun Tarihi

Narenciye türlerinin neredeyse tamamı, Çin’in güneyinde, yaklaşık 20 milyon yıl önce, ortak bir atadan türemiştir. 0 yılında, Hindistan’da konuşulan Sanskritçe’de bu meyve “Naranga” adı ile anılıyordu. Naranga batıya yolculuğu sırasında, Pers İmparatorluğu’nda “Narang” olarak anılmaya başlanmıştır. Meyve Fransa’ya ulaştığında ise telaffuzu “Naranj” şeklini almıştır. Daha sonra da “n” harfi düşerek, isim “Aranj” olarak kullanılmaya başlanmıştır. Son olarak da meyvenin altın bir topu andırması ve Fransızca’da altın anlamına gelen “or” kelimesinin de etkisi ile, isim bugünkü modern haline, yani “Orange”a dönüşmüştür. (Orange: Portakal)

Havucun bununla ne ilgisi var?

İşte işler bu aşamada biraz karışıyor.  Güney Fransa’da MÖ 35 yılında Romalılar tarafından kurulan Arousio kasabası, “Aurenja” olarak telaffuz edilirdi. Kasaba, 1544 yılında Nasau Hanedanı’ndan Suskun William (ya da Sessiz William) adı ile anılan prens tarafından yönetilmeye başlanır ve prensin adı Suskun William’dan Orange’lı William (Hollandaca: Willem van Oranje)’a dönüşmüş, üstelik zaman içinde bu haliyle daha sık kullanılmaya başlanmıştır. Orange’lı William, 1568 yılında Habsburg Hanedanı’na karşı başlayan isyana öncülük eder. Hatta William, Hollanda’nın bağımsızlığını kazandığı 1648 yılına kadar devam eden Seksen Yıl Savaşları’nın ilk ve en önemli lideri ve Hollanda kraliyet ailesinin kurucusu olmuştur.

O sıralarda Hollandalılar havuç çiftçileri olarak tanınırlardı. Ama havuçlar sarı, beyaz ve mor renkteydi. 17. yüzyıla gelindiğinde içinde bol miktarda beta-karoten içeren ve portakal rengi olan bir havuç çeşidi geliştirildi. Hollandalı üreticiler William’ın onuruna portakal rengi havucun üretimine ağırlık verdiler. Bu öyle bir hale geldi ki diğer havuç çeşitleri kitlesel tarım ürünü olmaktan çıktı.

Başka bir deyişle havucun portakal rengi olmasının esas nedeni, portakalın, portakal rengi olmasıdır.

Bugün Hollandalıların portakal rengi ile yakın ilişkisi, örneğin futbol maçlarında kullandıkları bayraklar ve yüz boyaları vb. aynı sebeple portakal rengidir.

Kaynaklar

Benzer Kanıtlar