Ağız hijyeni giderek daha fazla önemseniyor. Süt dişlerinin ilki görüldüğünde bu minik pirinç tanesinin anne-baba tarafından düzenli olarak temizlenmesi öneriliyor. Henüz tam olarak konuşmayan çocuklara dişlerini nasıl fırçalayacakları öğretiliyor.

En az iki defa diş fırçalama ve diş ipi kullanımı günlük ağız bakımının olmazsa olmazı olarak kabul ediliyor. Buna dikkat etmezsek dişlerimizin çürüyeceğini ve onları kaybedeceğimizi biliyoruz.

Peki ya hayvanlar bunu nasıl yapıyor? Dişleri çürümüş bir maymun ya da bir kaplan fotoğrafı hiç görmediğimize göre doğada hayvanlar ağız hijyenlerini nasıl sağlıyorlar? Yoksa ağız hijyenine özen göstermek sandığımız kadar kritik bir öneme sahip değil mi?

Dişlerimizi fırçalamamız neden gereklidir?

İnsanların tükettiği onlarca çeşit gıda maddelerinin bazıları sağlıklı ama bazıları sağlıksızdır. Ağız sağlığımız için sağlıksız gıda ürünlerini yemeyi ve içmeyi bırakmamız gerekir ki bunu söylemek yapmaktan çok daha zordur.

Diş çürüğü

Diş çürüğü asitler nedeni ile dişlerin sağlığının kademeli olarak kaybedilmesidir. Buna neden olan etmenlerin başında ağzımızdaki bakteriler gelir. Asitler, beslenmemizin büyük bölümünü oluşturan karbonhidratlar, pişmiş gıdalar ve içecekler vasıtası ile ağzımıza gelen bakteriler tarafından üretilir.

Hayvanlar niçin dişlerini fırçalamak zorunda değildir?

Aslında bunun birkaç nedeni vardır:

Beslenme

İnsanların aksine hayvanlar pişmiş yemekler tüketmezler. Etçil, otçul ya da hepçil de beslenseler yiyeceklerini çiğ olarak tüketir, sudan başka bir şey içmezler. Şeker, gazlı içecekler gibi önemli risk faktörleri onlar için söz konusu değildir.

Ancak evcil hayvanlarımız doğada yaşayan vahşi hayvanlar kadar şanslı değildir. Çünkü evcil hayvanlarımız da tıpkı bizim gibi fabrikalarda üretilen hazır mamalar, bisküvi vb. gıdalarla beslenirler.

Bu nedenle evcil hayvan besleyenler özel diş macunu ile evcil hayvanlarının diş temizliğini yaparlar.

Yaşam Süresi

Doğadaki birçok hayvan türü dişlerini kaybedecek kadar uzun bir ömür yaşama şansına zaten sahip değildir. Sağlık hizmetlerinden yoksun bir dünyada yaşasaydık biz insanlar için de diş sağlığı bugün olduğu kadar büyük bir sorun olarak görülmeyecekti zira ömrümüz diş sağlığımızın bozulmasından mustarip olacağımız kadar uzun olmayacaktı.

Diş Değiştirme

Bazı hayvan türleri sürekli olarak diş değiştirirler. Güçlü ısırıkları ile tanınan köpek balığı ve timsah buna örnek verilebilir. Bu konudaki en ilginç örnek bir köpek balığı türü olan Carcharhiniformes’tur. Yaşamı boyunca yaklaşık 35 bin defa diş değiştirir.

Timsahlar da yaşam boyu her bir dişi yaklaşık 40 defa değiştirirler. Yani 40 set diş değişimi yaşarlar. İnsan dişleri ile karşılaştırıldığında bu muazzam değişim sıklığı hayvanların diş sağlığı için endişelenmelerinin niçin gerekmediğini anlamak için yeterlidir.

Hayvanlarda ağız hijyeni

Aslında birçok hayvan dişlerini temizler; tabi bunu insanlar gibi yapmazlar. Bilhassa otçul hayvanlar çiğ bitkiler tüketirler. Çiğ bitkilerin sindirilebilmesi için bunları uzun süre çiğnemeleri gerekir. Çiğ bitkilerde çok fazla lif vardır ve uzun çiğneme süresinde bu lifler adeta diş fırçası gibi hayvanın dişlerinin temizlenmesini sağlar.

Birkaç örnek daha vermek gerekirse; filler ağaçlara kovuklar açarken ya da ağaçları koparmak için dişlerini kullanırken aynı zamanda dişlerini de temizlemiş olurlar. Kedi familyasına mensup hayvanların ise tükürükleri diş çürüklerini önlemeye uygun, yüksek pH değeri taşır. Bu tükürük diş minelerini minerallerden arındırır. Kemirgenlerin ise (fareler, sincaplar vb.) ön dişleri sürekli olarak büyür, böylece kemirme sırasındaki aşınma telafi edilir.

Sonuç olarak; hayvanlar doğal olarak diş temizleme imkanlarına sahiptirler. Doğa adeta bu sorunu öngörmüş ve çözmüş gibi görünmektedir. Keşke insanlar da bu kadar şanslı olsaydı.

Kaynaklar

Benzer Kanıtlar