Kadınların yaşam süresi beklentisi, erkeklerden daha yüksektir. Bunun niçin böyle olduğu ile ilgili pek çok tez ileri sürülmektedir. Kabul gören görüşlerden birine göre; bu fenomen, kadınların yaşam stilinin erkeklerinkinden daha sağlıklı olmasından kaynaklanır. Örneğin; kadınlar daha sosyal bir yaşam sürüp, daha az alkol ve sigara tüketirler.

Peki ya hayvanlar aleminde durum nasıl dersiniz? Söz konusu olan hayvanlar olduğunda da dişiler, erkeklerden daha mı uzun yaşar?

Pek çok istisna olmakla birlikte hayvanlar aleminde de dişiler, erkeklerden daha uzun yaşar. Balina, maymun, Afrika aslanı, fener balığı, çekirge ve daha pek çok hayvan türünde dişiler, erkeklerden daha uzun yaşarlar.

  • Bazı türlerdeyse yaşam süreleri bakımından dişiler ve erkekler arasında herhangi bir fark tespit edilmemiştir. Örneğin Japon makakları, kanguru fareleri, savan babunları vb.
  • Çok ilginç bir şekilde köpekler ve kedilerle çok yakın yaşadığımız halde cinsiyetler arasında yaşam süresi bakımından bir farklılık olup olmadığı bilinmemektedir.
  • Bilim dünyasının üzerinde en fazla araştırma yaptığı hayvan türü olan meyve sineklerinin de ömürleri cinsiyete göre bir farklılık göstermez.

Dişiler Neden Daha Uzun Ömürlüdür?

Dişilerin daha uzun yaşadığını söylemek aynı zamanda erkeklerin de daha kısa yaşadıkları anlamına gelir. Konuya bu açıdan yaklaşacak olursak soruya verilebilecek çok bariz bir cevap olduğu görülür. Çünkü genellikle hayvanlar aleminde erkeklerin yaşamları çok daha rekabetçidir. Erkeklerin eş ve yiyecek bulmak için çetin çatışmalardan sağ çıkmaları gerekir.

Daha fazla çatışma daha fazla ölüm riski, daha fazla ölüm riski ise daha kısa ömür anlamına gelir.

Hayvanlar aleminde bu tezin yanlış olmadığını gözler önüne seren örnekler bulmak zor değildir. Örneğin bölgesini ve yumurtalarını koruma görevini yerine getiren ve yiyecek bulmak için sıklıkla savaşmak zorunda kalan kukri yılanları üzerinde yapılan gözlem, bu tezi doğrular niteliktedir. Kukri yılanı dişileri normalde erkeklerden daha kısa yaşar. Ancak bir bölgede yaşayan doğal afet, kukri yılanlarının topraklarını tehdit eden kaplumbağa popülasyonunu azaltmıştır. Böylece dişi kukri yılanlarının agresif olmalarına ve topraklarını korumak için mücadele etmelerine gerek kalmamıştır. Bu olayın ardından dişi ve erkek kukri yılanlarının yaşam süreleri arasında bir fark kalmadığı görülmüştür.

Kukri yılanı

Bu teori çok eşli pek çok kuş türü, memeli ve sürüngen için de geçerlidir. Tek eşliler (bilhassa kuşlar) ömür süresi bakımından daha az farklılık göstermektedir. Çünkü tek eşlilerde erkek ve dişi çocukların bakımını ve yiyecek bulma işini paylaşırlar.

Diğer Tezler

Evrimsel bakış açısı bize, genetik bilginin bireysel yaşamlardan daha değerli olduğunu söyler. Çünkü evrimde asıl olan türün devamıdır. Türün devamı için en kritik konu üremedir ve üreme işinde dişilere erkeklerden fazla iş düşmektedir. Memeliler üzerinde yapılan pek çok araştırma, dişilerin hücre onarım ve yenilenme mekanizmasının erkeklerden daha etkili ve daha uzun süre çalıştığını ortaya koymuştur. Dişilerin vücutları enerjilerinin büyük bölümünü, iyileşmeye ve sağlığını korumaya harcar ve bunun sonucunda da dişiler erkeklerden daha uzun yaşar.

Bir diğer tez ise erkeklerde tek bir X kromozomu olmasına karşın dişilerde iki X kromozomu olmasıyla ilgilidir. Teknik biyolojik açıklamalar içeren bu tezi, “Erkek Geni Yok mu Oluyor?” başlıklı makalemizde özetlenmiştik, okumak isterseniz burayı tıklayabilirsiniz.

Hangisi Doğru?

İstisnalar olmakla birlikte dişilerin erkeklerden daha uzun bir yaşam sürdüklerini; türlerin çiftleşmeyle beslenme şekillerinin ve diğer hayvanlarla olan ilişkilerinin yaşam süresinin belirlenmesinde önemli olduğunu biliyoruz. Ancak bu tezlerden hangisinin doğru olduğunu bilmiyoruz. Hatta bu tezlerin hepsinin birlikte doğru olması da ihtimal dahilindedir. Yani gerçek bu tezlerin bir kombinasyonunda da gizli olabilir. Sonuç olarak dişilerin niçin erkeklerden daha uzun yaşadıklarını tam olarak anlayabilmemiz için hayvanlar aleminin tüm taksonlarında daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar