Genel olarak böceklerle mesafeli bir ilişkimiz olduğunu söyleyebiliriz. Nadiren böcekleri sempatik bulanlar olsa da böceklerle dolu bir evde uyumayı rahatsız edici bulmayacak birine kolay kolay rastlanmaz. Bir de böceklerden aşırı derecede “korkanlar” vardır ki bu kişiler; pikniğe gitmeyi, çadırda gecelemeyi sırf onlardan biri ile karşılaşma ihtimali var diye akıllarından bile geçirmezler.
Sıtma ve zika virüslerinin insanoğluna yaptıkları düşünülecek olursa onlardan imtina edenleri haksız sayamayız. Ama acaba hiç düşündünüz mü sihirli bir değneğiniz olsa ve yeryüzündeki bütün böcekleri yok etseniz, dünya nasıl bir yer olurdu?
Böcekler Olmasaydı Gezegenimiz Dağılırdı!
Kuşkusuz “Yeryüzündeki Bütün Böcekler Birden Yok Olsa!” başlığını okuyan tüm okuyucular, doğanın dengesinde böceklerin üstelendikleri görevler olduğunu ve dünyanın böcekleri sevmeyenlerin hayal ettiği gibi bir cennet olmayacağını biliyor. Bu makalede, böcekler yok olursa gezegenimizde nelerin değişeceğine bilimsel araştırmaların ışığında verilen yanıtlar özetlenmiştir. Ancak bu konuya girmeden önce böcek kadar küçük olan canlılardan hangilerine böcek denilip, hangilerine denilemeyeceğini açıklamalıyız.
Neye Böcek Deriz?
İnsecta sınıfına dahil olan canlılara böcek deriz. Bunların en temel özellikleri bir omurgalarının bulunmaması ve gövdelerinin üç bölümden (baş, göğüs ve karın) oluşmasıdır. Ayrıca genellikle bir çift antenleri ve üç çift bacakları olur. Bazılarının kanatları vardır ve uçabilirler. Örümcekler ve kırkayaklar yukarıdaki tanımlamanın dışında kaldıklarından böcek değillerdir.
Böceklerin insanlarla arasının böylesine gergin olmasının temelinde; cılız kıllı bacakları, şişkin gözleriyle ürkütücü bir görüneme sahip olmaları, ısırıklarının neden olduğu cilt tahrişleri ve belki de en önemlisi yüz binden fazla bakteri taşıma potansiyelleri sayılabilir. (Hatta bu potansiyel onları, insan yaşamını tehdit eden hayvanlar listesinin ilk sırasına yükseltmiştir.) Böcekler; zika, sarı humma ve daha adını duymadığımız pek çok ciddi hastalığın taşıyıcısıdırlar. Ancak bu olumsuzluklara insecta sınıfının sadece %10’u yol açar. Yani böceklerin %90’ı, gezegenimizin bizim için yaşanır olmasına katkı sağlar.
Yokluklarının Dayanılmaz Ağırlığı!
Gezegenimizdeki bütün böcekleri ve insanları tartsak, böceklerin ağırlığının insanların ağırlığının 300 katı olduğunu görürdük. Aslında tek başına karıncaların ağırlığı bile insanların ağırlığından fazladır. Şimdi onların birdenbire yok olduğunu düşünecek olsak, gezegenimiz bir hayli hafiflerdi öyle değil mi? Üstelik böcek öldürücüler üretmek zorunda kalmazdık. Buna en çok çiftçiler sevinirdi zira önemli bir gider kaleminden kurtulmuş olurlardı. Ancak tahmin etmiş olduğunuz gibi böceklerin yokluğuna çiftçiler bile dayanamazdı. Çünkü eğer böcekler yok olursa sadece Tayland’ta çekirge ve cırcır böceğini atıştırmaktan hoşlananlar değil hepimiz açlıktan ölürüz!
Türümüz besin zincirinin tepesinde yer alır; böcekler ise bu zincirin bir arada kalmasını sağlar. Küçük kuşlar, bazı sürüngenler ve kurbağalar böceklerle beslenirler. Böcekler yok olursa başta bu türler ardından zincirin halkaları birer birer dağılır.
Vegan Olursak Yaşama Devam Edebilir miyiz?
Dünyadaki tüm bitkilerin %85’i tozlaşma yoluyla çoğalan çiçekli bitkilerden oluşur. Tozlaşma yolu ile üremenin en önemli elemanı böceklerdir. Yarasalar, kuşlar ve hatta rüzgâr da tozlaşma ile üremeye yardımcıdır ama arılar, kelebekler, güveler ve hatta sineklerin katkısı çok daha büyüktür. Beslenmemizin %50 ila %90’ı doğrudan ya da dolaylı olarak bu çiçekli bitkilerden sağlanmaktadır. Yani böcekler ortadan kalktığında soframızdan sebzeler, meyveler, ekmek ve bunlardan yapılan bütün ürünler kaybolur.
Üstelik böceklerin yok olması ile ortaya çıkacak tek sorun açlık değildir. Organik atıklar, böcekler olmadan ayrışamayacağından muhtemelen açlıktan sonraki en önemli sorunumuz, akciğer kanseri olacaktır.
Böcekler, sağladıkları ekolojik faydalar yanında pek çok değerli ürünün hammadde kaynağıdır. İpek, bal, balmumu vb. pek çok değerli hammadde böceklerden sağlanır. Cila, merhem, mum, krem, ruj vb. pek çok ürün bu hammaddeler kullanılarak üretilir.
Sonuç olarak insanoğlu varlığını böceklerin yokluğunda sürdüremez. Onlarla aramıza mesafe koymuş olsak da yokluklarının varlıklarından çok daha ağır olduğunu unutmamalıyız.