Köpeği olanlar, köpeklerin yalama arzusunun nasıl bitmeyen bir arzu olduğunu çok iyi bilir. Gerçi bu yalama sevdası, dilimize yerleşmiş argo deyişlerde de kendini gösterdiğinden konuya vakıf olmayanımız yoktur. Bu tutkulu davranışın altında yatan temel neden, bilhassa köpek sahipleri tarafından çok merak edilir.
Köpeklerde dil, türün devamı bakımından kritik bir organdır. Bu yüzden köpeklerin neden yaladığı sorusunun yanıtını vermeden önce dillerinin özelliklerine değinmemiz gerekir.
Köpeklerde Dil
Bugüne kadar köpeğinizin, evinizdeki neredeyse bütün eşyalara temas eden büyük ve sulu organı hakkında uzun boylu düşünmeye gerek duymamış olabilirsiniz. Ancak köpek dili, evrimin harika adaptasyonlarından biridir. Köpekler dillerini pek çok farklı amaç için kullanırlar: Vücut ısılarını kontrol etmek, kendilerini ve yavrularını temizlemek, etraflarını tanımak ve iletişim kurmak vb.
İnsanlardaki terleme mekanizmasının benzeri, köpeklerde dili sayesinde geçekleşir. İnsanlar sıcakladıklarında terlerler, terin buharlaşması ile de vücutlarının ısısının bir miktarı buharla birlikte vücutlarını terk eder. Köpekler sıcakladıklarındaysa dillerini dışarı çıkararak nefes alıp vermeye başlarlar. Böylece dillerinin etrafında dolaşan hava, dillerindeki su moleküllerinin buharlaşmasını sağlar. Buharlaşan su molekülleri dillerinin ve böylece kanlarının soğumasını sağlar.
Yine insanlarda olduğu gibi köpeklerde tat alma duyusu dil sayesinde gerçekleşir. Köpeklerin tat alma duyusu, insanlardan 5 kat daha az olsa da (Ancak yine de kedilerden daha iyidir.) tatlı, ekşi ve tuzlu tatları ayırt edebilir ve bu tatlardan zevk alabilirler.
Köpeklerin dillerinin en önemli işlevi iletişimdir. Hem başka köpeklerle hem insanlarla hem de diğer hayvanlarla dilleri vasıtası ile iletişim kurarlar.
Köpekler Neden Yalar?
Dilin bu kadar çok işlevi olduğuna bakarak da tahmin edebileceğiniz gibi yalama davranışının pek çok farklı nedeni olabilir. Bu yüzden sorumuz “Köpekler neden yalar?” değil de “Köpekler yalamayı neden sever?” şeklinde olmalıdır.
1. Eski Alışkanlık
Köpek için yalamak, ilk nefesini aldığı andan itibaren hayatın bir gerçeğidir. Anne köpek, yavrularını dünyaya getirdikten sonra onları yalayarak uyandırır, temizler ve beslenmeye teşvik eder. Yavru büyüdükçe yalama işi kardeşleri ve ebeveynleri ile ilişki kurma aracı haline gelir.
2. Boyun Eğme
Köpeklerin doğal yaşamlarında yalama, bağlılık ve itaat göstergesidir. Sürüdeki kurtlar, alfa kurdu yalayarak ona itaat ettiklerini gösterirler. Evcil köpekler de sahiplerini sürünün lideri olarak görürler (Daha doğrusu olması gereken budur.) ve yalamanın anlamı, liderliğini tanıyorum anlamına geliyor olabilir.
3. Sevgi
Bazı durumlarda yalamanın sebebi sadece sevgi ve özlemdir. Köpekler sahipleri kapıdan girdiğinde gerçekten sevinirler ve sevgilerini gösterirken de sahiplerini yalarlar. Bu sırada vücutlarında endorfin salgılanır. Hatta en sevdikleri insanı gördüklerinde endorfin düzeyleri birkaç dakika içinde aşırı derece artabilir.
4. İyileştirme
Köpeklerin tükürüklerinde antibakteriyel maddeler olduğu doğrudur ama köpek tükürüğünün yaraları iyileştireceğini söyleyemeyiz. Yaranın iyileşmesine katkı sağladığı durumlar olabilir ancak esas fayda yaradan toz, kir ve ölü dokuları uzaklaştırma sayesinde sağlanır. Ancak öte yandan açık yarayı köpeğin yalamasına izin vermemek gerekir zira köpeğin dilindeki bakteriler yaranın iyileşmesini olumsuz etkileyebilir.
5. Temizlik
Köpekler kediler gibi kendilerini temizleme işine saatler ayırmazlar ama yukarıda da söz etmiş olduğumuz gibi aile bireylerini yalayarak temizleme gibi eski bir alışkanlıkları vardır. Çok iyi koku alabildikleri için sahibinin cildindeki kokuları da çok iyi aldığından bu kokuları temizlemek isteyebilirler.
6. İletişim
Aslında dilin en önemli işlevi iletişimdir. Eğer köpeğiniz çok yalnız kaldıysa, çok acıktıysa ya da bir tür sağlık sorunu varsa dikkatinizi çekebilmenin en iyi yolu yalama davranışını sergilemektir. Genellikle yalama ile iletilen mesaj, “Seni Seviyorum” dur ama bazen de köpeğiniz size başka bir şey anlatmak istiyor olabilir.
Bir Köpek Tarafından Yalanmak Zarar Verici Olabilir mi?
Gördüğünüz gibi köpekler pek çok farklı sebeple sahiplerini ve sevdikleri insanları iştahla yalamaya bayılıyorlar. Yalanma konusunda rahatsızlık duyan insanlar da yok değil. Bir köpek tarafından yalanmanın herhangi bir zararlı etkisi olabilir mi?
Aslında bir köpek tarafından yalanmanın köpeğin tükürüğünün bıraktığı nahoş koku dışında bir zararı yoktur. Fakat köpeğinizin ağzının nerelere temas ettiğini tam olarak bilmiyorsanız dilinin dudaklarınıza temas etmesine izin vermeniz daha uygun olacaktır.
Yalama Davranışı Bir Sorunun Göstergesi Olabilir mi?
Yalamak köpeğin doğasına dair bir davranış olduğundan kötü bir şey değildir ama bazen de bir sorunun işareti olabilir. Örneğin köpeğiniz sürekli olarak aynı yeri yalıyorsa bu bir alerji ya da enfeksiyon işareti olabilir. Yalama davranışındaki ani değişikliklere karşı uyanık olmak önemlidir. Çünkü bu hem psikolojik hem de fizyolojik bir sorunun işareti olabilir.
Köpeğimin Yalamaktan Vazgeçmesini Nasıl Sağlarım?
Bazı insanlar, köpekler tarafından yalanmayı rahatsız edici buluyor. Ancak bu köpeklerden uzak durmayı gerektirmez çünkü köpeklerin yalama davranışlarını durdurmanın pek çok yolu vardır. Olumsuz şartlama ve diğer eğitim stratejilerini uygulayarak, köpeğinizin yalamasını durdurabilirsiniz. Köpek yalamaya başladığında, ayağa kalkmak, odadan çıkmak, oyunu bırakmak, ondan uzaklaşmak gibi davranışlarınız köpeğinizin yalama davranışına kademeli olarak ket vurur.
Sonuç olarak, köpekler yalama davranışını yukarıda sayılan pek çok sebeple gerçekleştirseler de bu tükürüklü öpücükler, genellikle “seni seviyorum” manasına gelmektedir.