Mum yanarken herhangi bir duman çıkarmaz ama sönerken etrafa gözle görülür bir duman yayar. Bu ilginç olayın neden gerçekleştiğini anlamak için önce mumun yapısını açıklamamız gerekir.

Mumun yapısı

Mum, balmumu ve fitilden oluşur. Mumun gövdesi boyunca uzanan fitil, genellikle pamuktan dokunan bir şerittir ve kalınlığı da mumun büyüklüğüne bağlı olarak belirlenir.

Mumun çalışma mekanizması, yakıt tüketimiyle ısı ve dolayısıyla ışık üretimi sağlanan bir süreçten oluşur. Mumun ışık sağlamasının esas nedeni, fitilin yanması değil, balmumu, parafinden vb. maddeden üretilen mumun (yakıtın) yanmasıdır.

Aslında mumun ışık veren sabit alevinin oluşmasının temelinde daha önce hakkında bir makale yayınlaşmış olduğumuz “Kılcal Hareket” yatar. Mum yakıldığında fitilin içindeki ve fitilin dibindeki parafin erimeye başlar. Eriyen parafin, fitil tarafından emilir. Ardından kılcal hareket ortaya çıkar. Parafin, kılcal hareket sayesinde fitilin ucuna doğru yükselir. Alevin ısısı parafinin buharlaşmasına neden olur. Parafin buharlaştığında son derece yanıcı bir madde haline gelir. Mumun yanması aslında buharlaşan parafinin yanmasıdır. Mumu söndürdüğümüzde mumun ısısı parafinin buharlaşmaya devam etmesine neden olurken, buharlaşan parafinin yanmaması mumun üzerinde yükselen bir duman görmemize yol açar. Yani gördüğümüz duman aslında buharlaşan parafindir. Bu yanıcı buhara, ateş yaklaştırılırsa buhar alev alır. Hatta söndürülmüş mumun üzerinde yükselen parafin buharına ateş yaklaştırılarak mumun yeniden yakılması mümkündür. Nasıl olduğunu gözünüzle görmek isterseniz, linke tıklayabilirsiniz.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar