Trafikte ortaya çıktığında kazaya ve sıkışıklığa yol açan kaosu önlemek için trafik kurallarını geliştirdik. Kuralların yetersiz kaldığı noktalarda da bir koordinatöre ihtiyaç olduğunu çok geçmeden fark ettik. Burada trafiğin düzenlenmesinde koordinatör görevi üstelen trafik ışıklarının tarihinin kısa bir özetini bulabilirsiniz.
İlk Trafik Işığı
Trafik ışıkları bugün, motorlu taşıt trafiğini düzenlemek için kullanılsa da ilk trafik ışığı, otomobilin icadından önce kurulmuştur. Fikir olarak 1800’lü yıllarda ortaya atılmış ve ilk örnek 10 Aralık 1868’de Londra’da kullanıma açılmıştır. Gazla çalışan bu ilk modelin tasarımı, demiryolu mühendisi olan J.P Knight‘a aittir. At arabalarının trafiğini düzenlemek ve yayaların güvenle yürüyebilmelerini sağlamak amacı ile hizmete açılmıştır.
Gazla çalışan bu ilk model, bir polis memuru tarafından manuel olarak kontrol edilmekteydi. Gündüzleri polis memuru, semafor kolunu yukarı aşağı hareket ettirerek hangi yönden gelen araçların geçebileceğini bildirirken geceleri gazla aydılanan yeşil ve kırmızı ışık kullanılmıştır. Tehlikeyi çağrıştıran kırmızı, “dur” işareti, pek çok kültürde güvenlik anlamına gelen yeşil, “geç” işareti olarak kullanılmıştır. Trafiğin düzenlenmesine katkı sağlayan bu ilk model, gazla çalıştığından, zaman zaman patlamalara ve polis memurlarının yaralanmasına neden olmuştur.
İlk Elektrikli Trafik Işığı
1900’lerin başında dünyanın hızlı gelişimi, sanayileşmenin artması ve şehirlerin giderek kalabalıklaşmasına otomobillerin icadı eklenince trafik sıkışıklığı cadde ve sokakları ele geçirmiş bu yüzden iyi bir trafik sistemine ihtiyaç doğmuştur. 1912’de, artan trafiğe çözüm arayan Amerikalı polis memuru Lester Wire, ilk elektrikli trafik ışığı fikrini ortaya atar. Böylece ilk elektrikli trafik ışığı; 5 Ağustos 1914’te Cleveland, Ohio’da 105. Cadde Euclid Bulvarı arasında yükselir.
Trafikte devrim yaratacak bir buluş olarak lanse edilen ilk trafik ışığı halen Wire’ın orijinal sistemiyle aynı prensiple çalışmaktadır.
5 Ağustos 2015 tarihinde, trafik ışığının 101. yaşına girmesi, Google Doodle’da yukarıdaki görsel kullanılarak kutlanmıştır. Doodle’da yer alan görselde de görüldüğü gibi ilk tasarımlarda sarı ışık bulunmamaktadır. Ancak sarı ışığın görevi ihmal edilmemiş ve bir zil sesi ile ışıkların değişmek üzere olduğu duyurulmuştur.
İlk Üç Renkli Trafik Işığı
Trafik ışığına sarı ışığın eklenmesi fikri Detroit’te William Potts adında bir polis memuruna aittir. 1920 yılında, ilk üç ışıklı ve dört yönlü trafik ışığı yine Detroit’te kurulmuştur. Bu dört yönlü ve üç ışıklı model halen kullanılmaktadır.
Trafik Işıklarında Bilgisayar Teknolojisi
1960’lı yıllarda bilgisayarların icadıyla trafik ışıkları da bilgisayar yazılımları ile yönetilmeye başlanmıştır. Bilgisayar teknolojisi geliştikçe trafik ışıkları da gelişmiştir. Artık trafiği izleyebilen ve ışıkları bu verilere göre yöneten sistemler kullanılmaktadır.
1990’larda ise trafik ışıklarına geri sayma sayaçları eklenmiştir. Bu sayaçlar sayesinde geçiş yapmaya yetecek sürenin olup olmadığı kolaylıkla anlaşılmaya başlanmıştır.
Trafik Işıklarının Geleceği
Araç sayısı her geçen gün ciddi şekilde artıyor. Bu da trafik sistemlerinde daha fazla iyileştirme yapılmasını gerektiriyor. Gelecekte muhtemelen araçlarımızı, trafik ışıkları ve diğer araçlarla iletişim kurabilecek hale getireceğiz ve trafik planlarını bu bilgilere dayanarak geliştireceğiz. Sonuç olarak araçların daha hızlı ve güvenli yol almaları ile ilgili gelişmeler devam edecektir fakat kuşkusuz sadece geliştirme yatırımı iyileştirmeye yetmez, yatırımların israf anlamına gelmemesi için esas gereklilik insanların trafik kurallarına uymalarıdır.