Astım hastalarının çoğu “inhaler” adı verilen bir tıbbi cihaz kullanır. Astım krizi söz konusu olduğunda bu cihaza ulaşıp ulaşamamak, yaşamakla ölmek arasındaki farkı belirleyecek kadar büyük bir öneme sahiptir. Bu cihazın nasıl olup da hayat kurtaracak bir etkiye sahip olduğunu merak ediyorsanız, yanıtını burada bulabilirsiniz.

Bu cihazların nasıl çalıştığını anlayabilmek için genel hatları ile astım hastalığına göz atalım.

Astım Nasıl Bir Hastalıktır?

Astım, akciğerleri etkileyen bir hastalıktır. Astım hastalarının solunum yolu aşırı derece duyarlıdır. Süregelen bu aşırı duyarlılık, bazı etkenlere bağlı olarak solunum yolunun daralamasına yol açar. Daralmanın yol açtığı nöbet (Kriz ya da atak da denir.) sırasında en sık görülen semptomlar: Nefes darlığı, göğüs sıkışması, öksürük ve hırıltılı nefes alıp vermektir.

Soğuk hava, alkol tüketimi, polene ya da sigara dumanına maruz kalmak vb. sebepler astım nöbetini tetikleyebilir. Nöbet tetiklendiğinde solunum yolu üç farklı şekilde reaksiyon verir:

  • Solunum yolunun etrafını saran kaslar kasılarak solunum yolunu daraltır.
  • Solunum yolunda şişme ve iltihaplanma ortaya çıkar.
  • Yapışkan mukus ya da balgam birikimi artar ve hastanın durumu kötüleşir.

Giderek kötüleşen semptomlar hızlı bir şekilde yatıştırılamazsa ölümcül sonuçlar ortaya çıkabilir.

Astım Solunum Yollarını Nasıl Etkiler?

Solunum yolunda özel bir tür düz kas bulunur. ASM kısaltması ile anılan bu kaslar, solunumun düzenlenmesinde çok önemli bir role sahiptir. Solunum yolunda bir tahriş oluşması ya da yabancı bir maddenin solunum yoluna kaçması durumunda ASM’ler solunum yolunu daraltır. Bu sayede akciğerlerimiz korunmuş olur. Ancak astım hastalığı söz konusu olduğunda ASM’ler aşırı derece duyarlı bir hale gelir. Duyarlılık öylesine yoğundur ki zararlı olmayan şeylerle (örneğin kuru ya da soğuk hava) bile tetiklenerek solunum yolunu sıkıştırabilir.

İnhaler Nasıl Çalışır?

İnhaler cihazlarının temel görevi, astım krizinin yol açtığı solunum yolunun aniden daralmasına neden olan kasları gevşetmektir. Cihazlarda solunum yolunu rahatlatmak amacıyla farklı ilaç çeşitleri kullanılır. Hızlı ve kısa süreli rahatlama için en popüler ilaç tipi albutreoldür. Albuterol, düz kas hücrelerinin yüzeyindeki reseptörlere bağlanır ve bu da kasın rahatlamasını sağlar. Sonuç olarak, hasta yeniden normal bir şekilde nefes almaya başlar.

 Aerosol parçacıkları içeren ölçülü doz inhaler cihazı.

Solunum yolu ile ilaç alınmasını sağlayan bu cihazların yaygın olarak kullanılan iki tipi vardır: Kuru toz ve aerosol. Her ikisi de doğrudan solunum yollarını ve akciğerleri hedef alır. Aerosol içeren inhaler cihazları basınç altında çözünmüş gazları da içeren bir sıvıdır. Cihaz, mukoza ve kan tarafından emilen milyonlarca damlacığın serbest bırakılmasını sağlar. Ölçülü Doz İnhaler cihazları, en sık kullanılan aerosol inhaler tipidir. Kuru toz inhaler cihazlarında ise adından da anlaşılacağı gibi toz formunda ilaç kullanılır.

Aerosol parçacıkları içeren ölçülü doz inhaler cihazı.

Sonuç olarak tüm tiplerdeki inhaler cihazları solunum yolunu genişleterek hastanın normal solunum düzenine dönmesine yardımcı olur.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar