Eğer uygun şekilde dondurulursa dondurulmuş gıdalar, süre sınırı olmaksızın depolanabilir. Amerika Gıda ve İlaç İdaresi (US Food and Drug Administration) -17,77°C (0°F)’de dondurulmuş gıdaların süresiz olarak depolanabileceğini açıklamıştır. Ancak kuşkusuz dondurma işleminin uygun şekilde yapılması gerekir. Uygun şartlar sağlanmadığında gıda maddesi bozulabilir, lezzetini ve doğal dokusunu kaybedebilir.
Uygun şekilde dondurursak gıdaları sonsuza kadar saklayabilir miyiz?
“Sonsuza kadar” tabirinin abartılı olduğunu öncelikle bildirelim. FDA gıda türlerine göre depolama süresi ve koşullarını bildirdiği bir liste yayınlamıştır. Bu listeyi buraya tıklayarak görebilirsiniz.
Dondurma işleminin “uygun” şekilde yapılabilmesi için dikkat edilmesi gerekenler:
1. Kesintisiz dondurma
Mutlaka sağlanması gereken koşulların başında, donmanın kesintiye uğramaması gelir. Yani istenen sıcaklığın korunmasında bir boşluk olmamalıdır. Eğer bir “no-frost” buzdolabınız varsa bir besin maddesini yıllarca saklama fikrini yeniden düşünmelisiniz. Çünkü bu buzdolapları buz birikimini önlemek için sürekli olarak donma ve erime işlemi yaparlar. Bu sistem besinlerin bozulma riskini artırır. Dondurma işleminin süresiz olabilmesi için kesintisiz donma ortamına ihtiyaç vardır.
2. Paketleme
İyi paketleme gıda maddesinin dondurulma verimliliğini önemli ölçüde etkiler. Gevşekçe paketlenmiş olan bir gıda maddesinin hava geçirmeyen bir kapta muhafaza edilen gıda maddesine oranla bozulma ihtimali daha yüksektir.
Dondurma işlemi kimyasal reaksiyonları durdurmaz. Örneğin oksidasyon (oksijenle girilen kimyasal reaksiyon) donma ile önlenemez. Oksidasyonun dehidrasyonla bileşmesi durumunda ise “don yanığı” diye tabir edilen durum ortaya çıkar. Don yanığının önlenmesi ancak besin maddesinin hava ile temasını kesecek bir şekilde paketlenmesi ile mümkün olur.
3. Donma hızı
Besin maddesinin donma hızı da önemlidir. Çok hızlı bir şekilde dondurulan gıdalar, yavaşça donanlardan daha uzun süre dayanır. Çünkü hızlı dondurma buz kristallerinin oluşmasını önler. Hızlı dondurulmuş meyvelerin yüzeyinde buz kristalleri oluşmaz. Buz kristallerinin oluşması önlenmezse meyvenin hücre duvarı delinebilir. Bu durum, meyvenin doğal tadının ve dokusunun kaybolmasına neden olur.
Lezzet
Besin maddelerini uzun bir süre boyunca dondurabiliriz. Bir yıl önce dondurduğumuz besin maddesini tüketmek sağlığımıza zarar vermez. Ancak donma kimyasal reaksiyonları önlemediğinden gıda maddesi kokusu, tadı ve doğal dokusunu kaybedebilir. Özetle; uygun şekilde dondurulmuş olan gıda maddelerini uzun süre sonra tüketmenin sağlık açısından bir zararı yoktur ancak lezzet konusunda aynı garanti verilemez.