Yazarken ve konuşurken amacımız bir bilgiyi aktarmaktır. Amaca uygun bir şekilde iletişimin mümkün olabilmesi için bazı temel prensiplere uymamız gerekir. Bu makale etkili iletişimin temel prensiplerini özetlemek için kaleme alınmıştır.

 

İletişim Prensipleri

Ünlü dilbilim uzmanı Paul Grice, insanların konuşmalardan çıkardıkları “anlamlar” üzerinde araştırmalar yapmıştır. Grice, konu ile ilgili (maxims of conversation) çalışmasında, aktarılan bilginin doğru anlaşıldığından emin olabilmek için yapılması gerekenlere dikkat çekmiştir. Grice tarafından önerilen yol gösterici ilkeler şöyledir.

Bilgi miktarı ilkesi

  • İletişiminizde amaca uygun önemli bütün bilgileri verdiğinize emin olun.
  • Gereksiz bilgi vermekten (amaca hizmet etmeyen detayları eklemekten) kaçının.

Bilgi kalitesi ilkesi (dürüstlük)

  • Doğruluğundan emin olmadığınız bilgileri vermeyin. Eğer doğru olmadığına inandığınız bir bilgiyi aktarmanız gerekiyorsa, bu bilgi ile ilgili şüphelerinizi de iletin.
  • Kanıtları olmayan bilgileri aktarmayın. Ancak mutlaka aktarmanız gerekiyorsa kanıtların yetersiz olmasından kaynaklanan şüpheleri verdiğiniz bilgiye ilave etmeyi unutmayın.

Alakalı olma ilkesi

Verdiğiniz bilginin üzerinde konuştuğunuz konu ile ilişkili olmasına özen gösterin. Konuşma sırasında aklınıza konu ile alakası olmayan ve mutlaka aktarmanız gereken bir bilgi söz konusu olsa bile bunu sonraya bırakın.

Davranış ilkesi (açıklık)

  • Anlaşılmaz ifadelerden kaçının.
  • Belirsiz ifadelerden kaçının. Net olmayan ya da birden fazla anlama gelen ifadeler kullanmamaya dikkat edin.
  • Kısa ve öz konuşmaya çalışın. Bu sayede iletişimde olduğunuz kişinin dikkatinin dağılmasını önlersiniz.
  • Aktardığınız bilgileri belli bir mantıksal düzen içinde (derli toplu) aktarmaya özen gösterin. Bilgilerin belli bir düzen içinde verilmesi, iletişimde olduğunuz kişinin konuyu takip etmesine ve daha iyi algılamasına yardımcı olur.

İlkeleri uygulama

Yukarıda sayılan iletişim ilkelerine aslında hemen herkes sezgisel olarak da vakıftır ve sağduyumuz iletişim sırasında bu ilkelere genellikle uygun davranmamızı sağlar. Ancak esas sorun bu ilkeleri bilmemek değil, bu ilkeleri farkında olmadan çiğnemektir. İletişiminizi daha etkili kılabilmek için ilkelere uyup uymadığınızı denetleyeceğiniz bir ‘”kontrol listesi“ne ihtiyaç vardır. Aşağıdaki soruları kendinize sorarak iletişim yeterliliğinizi artırabilirsiniz.

  • Gerekli tüm bilgileri aktardım mı?
  • Gereksiz detayları ve alakasız bilgileri ayıkladım mı?
  • Söylediğim her şeyin doğru olduğuna ve kanıtlarla desteklendiğine emin miyim?
  • Kantılarla desteklenmeyen bilgiler vermek zorunda kaldıysam, bunlarla ilgili şüpheleri bilgi ile birlikte verdim mi?
  • Açık, net bir dil kullandım mı?
  • Bilgileri mantıksal bir düzen içinde aktarmayı başardım mı?

“Hayır” yanıtını alan sorularla, iletişiminizde geliştirmeniz gereken temel prensibi yada prensipleri tespit edebilir ve bunlar üzerinde çalışma imkanı bulabilirsiniz.

 

Bütün ilkeleri uygulamakta zorlanırsanız başlangıçta ilkelerin sadece birkaçına odaklanabilirsiniz. O ilkeleri içselleştirdiğinizi fark ettikten sonra kontrol listenize diğer ilkeler ile ilgili soruları ekleyebilirsiniz. Prensiplere uymanın sağlayacağı yararların bu çalışmaya değeceğinden emin olabilirsiniz.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar