Evrim, birçok insan tarafından, organizmanın hayatta kalma ve çoğalma becerisini artırma hedefiyle, tek yöne ilerleyen bir süreç olarak algılanıyor. Oysa gerçek böyle değil. Evrim, rastgele mutasyonlarla organizmaların değişmesidir. Bazı mutasyonlar organizmanın hayatta kalma ve çoğalma becerisine katkıda bulunurken, bazıları zararlı, bazıları da etkisiz olur. Hal böyle olunca, hayatta kalma becerisini pekiştiren pek çok mutasyon nesilden nesle aktarılırken, hayatta kalma becerisini azaltan mutasyonlar, aktarılacak nesil bulamayacağı için yok olur. Yani vücudumuzun mevcut formunun, mükemmel bir form olduğunu düşünmek de aynı yanılgının devamıdır.
1859 yılında, Darwin tarafından kanıtları sunulan evrim süreçleri, milyonlarca yıldır devam eden doğal seçilim ve 15 bin yıldır söz konusu olan yapay seçilim etkisi ile bugün yaşadığımız dünyada var olan tüm bitkileri ve hayvanları oluşturmuştur.
Doğal Seçilim: Kutup Ayısı
Doğanın şartlarına uyum sağlama yeteneğine katkıda bulunan mutasyonların nesiler boyunca aktarılmasıyla devam eden sürece doğal seçilim süreci denir. Örneğin; iki milyon yıl önce başlayan buzul çağına daha iyi uyum göstererek, yaşama ve üreme şanslarını artıran beyaz tüylü ayılar, nesiller boyunca evrilerek, buzul bölgelerinde, koyu renk kürk geninin yok olmasına yol açmıştır. Burada söz konusu olan, rastlantısallığın tam tersidir. Charles Darwin’in “Türlerin Kökeni” derken kast ettiği budur. Tek bir ayı evrilemez, ayı nüfusları nesiller boyunca evrimleşir. Buzullar küresel ısınma nedeni ile küçülmeye devam ederse, kutup ayısının nesli tükenir. Onların yerini, buzların çözüldüğü ortama daha iyi uyum sağlayan, kahverengi ayılar alır.
Yapay Seçilim: Köpek
İnsanın doğa üzerinde daha etkin hale gelerek, doğal olarak gelişen mutasyonlardan, kendisi için faydalı olanların yaşamasına ve üremesine yardımcı olmasıyla, ortaya çıkan süreç, yapay seçilim sürecidir. Örneğin; insan eliyle evcilleştirilmiş ilk canlı olan köpek, rastlantısal bir şekilde gerçekleşmiş olan bir mutasyon sonucu, stres hormonu daha düşük olan kurtların, insanlara yaklaşmaya cesaret etmesi, insanların da bu kurtları sahiplenip, besleyip, çiftleştirerek, bugün bildiğimiz bütün köpek cinslerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Sonuç: Evrim, rastlantısallık, amaç
Evrim, rastlantısal bir şekilde her yöne ilerleyen bir süreçken, devreye seçilim yasaları girer. Seçilim yasaları evrim sürecinin bir amaca yönelik olarak geliştiği izlenimini yaratır. Rastlantısal olarak devam eden evrim sürecinin rotası, doğa şartları ve insan istenci tarafından belirlenir. Nasıl ki bir akar suyun rotası, akarsu tarafından değil de yer yüzü şekilleri tarafından belirleniyorsa, evrimin ilerleyiş yönü de benzer bir şekilde, kendisi tarafından değil, doğa şartları ve insan istenci tarafından belirleniyor.