Yıldırım, en çok korkulan doğa fenomenlerinin başında gelir. Gökyüzünde göz kamaştırıcı kılıçlar ve hemen ardından ürkütücü bir patlama sesi karşısında irkilen arkaik atalarımız, yıldırım üzerine birçok efsane üretmişlerdir. Örneğin şimşek tanrılarının, kızdıkları insanların yaşadığı toprakları lanetledikleri gibi.

İnsanoğlunun doğa olayları ile ilgili bilgileri arttıkça, bu efsanelerin çoğu unutulmuşsa da halen bilmediğimiz konular hakkında “efsaneler” üretmeye devam ediyoruz. Anonim bir şekilde üretildiklerinden ve kulağa “şimşek tanrıları” kadar inanması zor gelmediğinden, bazılarının doğru olabileceğini düşünüyor ve bu bilgileri başkaları ile paylaşıyoruz. Vücutta hızma, küpe gibi bir metal olmasının yıldırım çarpma riskini artırdığı söylenir. Acaba bu iddiada gerçek payı var mı? Yoksa bunlar atalarımızın yıldırım efsanelerin kırıntıları mı?

Yıldırım

Gökyüzünden akan ani bir parıldama gördüğümüz zaman ya da (eğer kapalı bir ortamdaysanız) destansı bir gümbürdeme sesi işittiğimizde, yakınlarımızda bir yere yıldırım düştüğünü anlarız. En basit tanımı ile bulutların içinde oluşan elektrik akımı olan şimşeğin yer yüzüne sirayet eden en tehlikeli türü yıldırımdır. Yıldırım, elektrik akımının hareketi demek olduğundan eğer insanın vücudunda hızma gibi bir metal parça varsa yıldırım çarpma riskinin artacağı yönünde bir görüş hasıl olmuştur. Bir diğer ve daha tehlikeli olan görüş ise vücuda değen metal parçaların çıkarılmasının, yıldırım çarpma riskinin bertaraf edeceğidir.

Hızma takmak yıldırım riskini artırır mı?

Hayır. Hızma sahibi olmak (bir ya da birçok) sizi yıldırımın ideal hedefi haline getirmez. Zira yıldırım neye çarptığına dikkat eden bir akla sahip değildir.

Yıldırım çarpma ölçeği

Yıldırım çarpması başka bir elektrik akımı çarpmasından farklıdır. Yere binlerce metre yukarıdan olağanüstü bir enerji taşır. Bırakın bir insanı, en yüksek gökdelenler bile yıldırımın gücü ile baş edemez. Şimdi ne demek istediğimizi anlatmak için iki görselden yararlanacağız. Chicago’nun Willis Kuleleri ile yıldırımın gökten yere indiği yüksekliği karşılaştırabilmek için önce ilk resme, sonra ikinci resme bakın.

Chicago’nun Willis Kuleleri
Kaynak: http://stormhighway.com

Aradaki büyük farkı görüyor musunuz? Şimdi kendinizi binanın yanında ayakta dururken hayal edin. Şimdi de bu büyük resme, vücudunuzdaki hızmayı ekleyin. Görüldüğü gibi hızma kadar küçük bir şeyin yıldırımı çekme kuvvetine sahip olduğu görüşü kesinlikle yanlıştır. Ancak bu, fırtınalı havada hızma ile güvenle dolaşabileceğiniz anlamına gelmez. Zira yıldırım çarpma tehlikesi, önemsiz bir tehlike değildir. Dünyada her yıl 240 bin kişinin yıldırım çarpmasına maruz kaldığı tahmin ediliyor. Yıldırım çarpmasına maruz kalan insanların ise yaklaşık %10’u yaşamlarını yitiriyor. Yıldırım çarpması sonucu hayatta kalanlarda da  hafıza sorunları, uykusuzluk, baş dönmesi, depresyon ve kronik ağrı gibi problemler gözlemleniyor. Sonuç olarak eğer şiddetli bir fırtına varsa güvenli olan kapalı alanlarda kalmaktır.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar