Hepimizin çok iyi bildiği gibi siyah kediler, bazı kültürlerde uğursuzluk alameti sayılır. Bizim kültürümüzde bariz bir siyah kedi düşmanlığı olmasa da kara kedilerle ilgili olumsuz motifler bulmak zor değildir. Örneğin iki kişinin aralarının bozulduğunu anlatmak için “aralarından kara kedi geçmiş” deriz. Zaten “siyah” yerine “kara” kelimesinin kullanılması bile yeterince olumsuz bir çağrışım yaratır ve bu şirin yaratıklar, sıklıkla “kara kedi” olarak anılırlar.

Bu makalede; siyah kedilerle ilgili kültürel yaklaşımlardan ve siyah kedi cinsinin biyolojik özelliklerinden söz edilmiştir.

Kuzguni Siyah Tüylerin Biyolojik Nedeni

Mitleri yıkmaya girişmeden önce biyolojik olarak siyah olma nedenine bakalım: Bilimsel hayvan sınıflandırmasına göre siyah kediler, karışık ya da spesifik bir cinsin göstergesi olarak siyah kürke sahip olan kedilerdir. ABD Kedi Hayranları Derneği’nin (CFA) kayıtlarına göre, siyah kedilerle ilişkilendirilebilecek 22 kedi ırkı bulunmaktadır. En dikkat çekici siyah kedi ırkı, Bombay Kedisi’dir. Erkek kedilerin kürk pigmentasyonu dişilerinkinden daha yoğundur. Simsiyah tüylerinin içinde, sapsarı hatta bazen altın rengi gözler parıldar. Gözlerin böyle görünme nedeni, yüksek düzeyde melanin pigmenti içermesidir.

Bast – Kedi Başlı Tanrıça

Binlerce yıl öncesine dayanan siyah kedilerin kötü kehanetlerle ilişkilendirilmesi batıl bir inançtan başka bir şey değildir. Oysa bazı kültürlerde; örneğin Antik Mısır’da siyah kediler çok makbuldür. Hatta Mısır mitolojisindeki tanrıçalardan biri olan Bast, siyah kedi başına sahip bir kadın olarak tasvir edilmiştir.

Antik Mısır’da kedilere duyulan saygı ve sevginin altında, kedilerin yılan ve kemirgen türlerle olan mücadelede gösterdikleri üstün yetkinliğin payı olduğu düşünülmektedir. Kraliyet aileleri için evcilleştirilen kediler olduğu, bu kedilerin sahiplerinin tabaklarından yemek yedikleri ve altın renkli kıyafetler giydirildikleri bilinmektedir.

Kedi öldürmenin, ölüm cezası gerektiren büyük bir suç sayıldığı antik Mısır’da, siyah bir kedi öldüğünde, bedeni tıpkı kraliyet ailesinin mensubu gibi mumyalanırdı. Arkeolojik kazılarda binlerce siyah kedi mumyası bulunmuştur.

Orta Çağ’da Siyah Kediler

Batı tarihinde ise siyah kediler kötülüklerin sembolü olarak karşımıza çıkar. Bilhassa Avrupa’da siyah kedi şanssızlık, sefalet ve ölümün bir habercisi sayılır. Avrupa Orta Çağ folkloründe, siyah kedilerle ilgili pek çok mit vardır. Bunlardan bazıları;

  • Kara kedilerin cadılar ve şeytanlar için casusluk etmek için insan kılığına girdikleri,
  • Cadıların ve büyücülerin gizemli büyüler yapmak ve iksirler hazırlamak için kara kedilerin kafataslarını kullandıkları vb.

Sonuç olarak; Orta Çağ Avrupası’nda hikaye ne olursa olsun siyah kediler her zaman kötülükle ilişkilendirilmiştir. Bu yüzden bilhassa Avrupalı dindarlar, siyah kedilere kuşkuyla bakmıştır. Bu yaklaşım, siyah kedilerin dışlanmasına yol açmakla kalmamış; siyah kedileri seven, onlara yemek veren ve onlarla oynayan insanların da dışlanmasına hatta linç edilmesine yol açmıştır.

Karşıt Görüşlü Kültürler

Orta Çağ Avrupası’nın kara kedileri lanetleyen yaklaşımına karşın bazı kültürlerde kara kediler çok sevilir. Örneğin İskoçya’da bir odaya aniden giren siyah kedinin, odadaki insanlara refah ve mutluluk getireceğine inanılmıştır. Almanya’da ise bir insanın sol tarafından bir siyah kedinin geçmesi, şans müjdesi olarak algılanmıştır. Siyah kediler, denizcilerin dünyasında da talihi simgelemiştir. Pek çok denizci, açık denizlerde kendilerine siyah bir kedinin eşlik etmesini güven verici bulmuş, denizci eşleri kocaları sağ salim eve dönsün diye evlerinde siyah kedi beslemiştir.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar