Hayvan sevgisinin nasıl bir şey olduğunu en iyi tanımlayan kişilerden biri, ünlü bir şair ve romancı olan Anatole France’tir. France, “İnsan ruhunun bir parçası, bir hayvana gönül verene kadar uyanmaz.” demiştir. Burada sözü edilen genel bir hayvan sevgisi değil, bir insanın bir hayvanla kurduğu dostlukla oluşan sevgidir. Bu benzersiz dostluğun şehir yaşamındaki şekli, kuşkusuz evcil bir hayvan edinmekle mümkün olur. Öte yandan evcil bir hayvana sahip olmak, hiç kolay bir iş değildir. Bu makale; evcil bir hayvan sahibi olmak isteyip kararsız kalanlar veya kendisi çok kararlı olduğu halde evcil bir hayvanla yaşamak konusunda ailesini ikna edemeyenler için yazılmıştır.
Evcil hayvan sahipleri ile hayvanları hakkında konuştuğunuzda, gözlerinin bir başka ışıldadığını fark ettiniz mi? Bu kişilerden biri değilseniz de kimden söz ettiğimizi biliyorsunuz. Çünkü bu insanlar, evcil hayvanları ile kurdukları dostluktan öylesine büyük keyif alırlar ki yaşadıkları bu güzel duyguyu dışa vurmaktan kaçınmazlar. Peki acaba hayvan dostlar edinmenin bilimsel açıklaması var mı? Soruyu daha spesifik olarak şöyle sorabiliriz: Dostluk edilen hayvan, insanına ne sağlar?
Mental Sağlık
- Koşulsuz Sevgi
Kalbi sevgiyle dolup taşan, asla yargılamayan, asla kötülüğünüzü istemeyecek bir dostun varlığı dünyalara bedeldir. Üstelik bu dost bir köpekse her eve varışınız coşkulu bir sevince yol açar ve bu sevince sizi de ortak eder.
- Sakinleştirme
Hayvanların insanlar üzerinde sakinleştirici bir etkisi vardır. Alzheimer hastaları ile yapılan bir çalışmada, hastaların yemeklerini akvaryum önünde yediklerinde daha dikkatli davrandıkları ve yemeklerini daha iyi yedikleri görülmüştür.
Başka bir çalışma ise okuma zorluğu çeken çocuklarla gerçekleştirilmiştir. Çocuklar iki gruba ayrılmış, birinci gruptaki çocuklar, peluş oyuncak köpeklere yüksek sesle kitap okuma etkinliği yaparken; ikinci grup, gerçek köpeklerle çalışmıştır. Gerçek köpekle çalışan gruptaki çocukların okuma performansları, oyuncak köpeklerle çalışan gruptaki çocuklardan bariz şekilde daha hızlı gelişmiştir.
- Sosyal kaygıları azaltır.
Araştırmalar, evcil hayvan sahibi olmanın insanların sosyal kaygı düzeyini düşürdüğünü göstermektedir. Seni olduğun gibi kabul eden bir dosta sahip olmanın sağladığı iç huzur, mental sağlığın korunmasında çok önemlidir.
- Sağlığa özen gösterme eğilimini artırır.
Bir hayvanın sorumluluğunu üstlenmek kolay bir iş değildir. Ancak insan bir defa başka bir canlının sorumluluğunu üstlendiğinde, kendi sağlığı konusunda daha özenli olma eğilimi gösterir. Bir araştırmada evcil hayvan sahibi olan diyabetik kişilerin, kan seviyesini kontrol eden ilaçları, evcil hayvana sahip olmayan diyabetiklerden daha düzenli bir şekilde aldıkları tespit edilmiştir.
- Yalnızlık duygusunu azaltır.
Kuşkusuz candan bir dostun varlığı, yalnızlık duygusunu azaltır. Yaşlı insanlar üzerinde yapılan bir incelemede, evcil hayvan sahibi olanların, olmayanlara nazaran yalnızlık duygusundan daha az muzdarip oldukları görülmüştür.
- Rahatlama
Hayvanlar, (özellikle köpekler) sahiplerinin duygularını anlama ve ona destek olma konusunda çok hassastırlar. Koruma duyguları da çok yüksek olduğundan, sahibinin üzgün olduğunu fark eden köpekler, sahiplerini sevgi yağmuruna tutarak iyileştirmeye çalışırlar. Araştırmalar; evcil hayvanlarla zaman geçirmenin, onlarla konuşmanın kalp atış hızını ve kan basıncını düşürdüğünü göstermektedir. Bunun yanı sıra onlarla geçirdiğimiz sevgi dolu zamanlar, kendimizi iyi hissetmemizi sağlayacak hormonların salgılanmasına yol açar.
Bir araştırmada; köpekle sahibi birbirlerinin gözlerinin içine baktıklarında, anne ile bebeğin arasındaki bağın kurulması ve gelişmesinde etkili olan oksitosin hormon seviyesinin yükseldiği görülmüştür. (Bu araştırma ile ilgili detayları okumak için buraya tıklayabilirsiniz.)
- Sosyal aktiviteleri artırır.
Hayvanlar hakkında konuşmak, bütün hayvan sahiplerinin sevdiği ve ilginç bulduğu bir etkinlik olduğundan evcil hayvan sahibi olmak, sosyalleşmeye katkı sağlar. Bir de evcil hayvanınız dikkat çekici şirin bir köpekse onu gezdirmeye çıktığınızda komşularınızın dikkatini çekersiniz. Üstelik şirin bir köpek kadar hayvan sever bir insan da etrafında pozitif duygular uyandırır. Sonuç olarak olumlu sosyal iletişimin artması, insanın öz güvenini yükselmesine ve kendisini iyi hissetmesine katkı sağlar.
Fiziksel Sağlık
Evcil hayvan sahibi olmak fiziksel sağlık açısından da katkılar sunar.
- Zindelik artar.
Bir hayana bakmak fiziksel aktivite gerektirir. Şehir insanlarında yaygın olan fiziksel aktivite azlığının yol açtığı olumsuzluklar bu sayede azalır.
- Bağışıklığı güçlendirir.
Geçmişte, tüylü ev hayvanlarının alerjileri tetiklediğine inanılmaktaydı. Ancak yapılan araştırmalar, bunun tam tersini göstermektedir. Tüylü bir evcil hayvanla yaşayan insanların bağışıklık sisteminin daha güçlü olduğu gözlemlenmektedir. Bunu nedeninin kürklü hayvanların mikrop taşıma ihtimalinin yüksek olması ve bu mikroplara maruz kalan ev halkının bağışıklık sisteminin güçlenmesi olduğu düşünülmektedir.
- Kalp sağlığına katkı sağlar.
Araştırmalar, evcil hayvan sahiplerinin kolesterol ve trigliserit seviyelerinin daha düşük olduğunu göstermektedir. Bu da kardiyovasküler problemlere yol açabilecek en önemli sebebin etkisinin azalması anlamına gelir.
Evcil Hayvan Edinirken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Evcil bir hayvan edinmek, büyük bir sorumluluk altına girmek demektir. Evcil hayvan, büyük bir dikkat, zaman, duygusal ve finansal yatırım gerektirir.
- Hem hayvanın sağlığı için hem de hayvandan insana geçebilecek hastalıkların varlığı nedeni ile düzenli veteriner kontrolü zorunludur. Bunun için zaman ve para ayırmak gerektiğini unutmayın.
- Evcil hayvan edinirken yaşam alanı, aile üyelerinin yaşı, sağlık durumları ve ailenin ekonomik durumu göz önünde bulundurulmalıdır. Bağışıklığı zayıflamış aile üyeleri varsa eve gelecek evcil hayvanın türüne daha fazla dikkat edilmelidir.
- Bazı hayvanlar daha özenli ve masraflı bir bakıma ihtiyaç duyarlar. Edineceğiniz hayvanın ihtiyaç duyacağı bakımı karşılayabileceğinizden emin olmak önemlidir.
Özet ve Sonuç
Bilimsel araştırmalar, eskiden iddia edildiği gibi hayvanların insan sağlığını olumsuz etkilemediğini göstermiştir. Hatta bu iddianın yersiz olduğunu göstermekle kalmamış, insan sağlığına pek çok fayda sağladığını kanıtlamıştır. Bu yüzden hastaneler, özel eğitim kurumları, rehabilitasyon merkezleri ve bunun gibi kurumlar çalışmalarında terapi köpeklerinden yararlanmaya başlamıştır.
Sonuç olarak; sorumluluklar ve /veya zorluklar aşılabiliyorsa gönül rahatlığı ile iddia edebilir ki evcil hayvan sahibi olmanın olumsuz yönleri, olumlular yanında çok silik kalır.
Kaynaklar
- Time
- Centers For Disease Control And Prevention
- National Institutes Of Health (NIH)
- Harvard University
- Harvard University (Link 2)