Çağımızın en büyük belalarından biri kanser. Neyse ki tıp alanındaki gelişmeler, pek çok kanser vakasını bilhassa erken aşamalarında fark edilenleri tedavi edebiliyor. Kanser tedavisi denildiğinde ilk önce akla, kemoterapi ve saçların dökülmesi gelir. Kemoterapinin nasıl olup da saçların dökülmesine yol açtığını hiç merak ettiniz mi?
Kemoterapi Nedir?
Kemoterapi, medikal onkolojinin önde gelen alanlarından biridir. Kanser hastalarının ilaç ve kimyasal bileşenlerle tedavi edilmesi anlamına gelir. Kemoterapi uygulamaları, birbirinden farklı amaçlara hizmet edebilir. Hastalığın semptomlarını hafifletmek, yaşam süresini uzatmak ya da hastalıktan tamamen kurtulmaya yönelik olabilir. Bu kanserin tipine ve hastanın durumuna göre değişir. Kemoterapi farklı tekniklerle uygulanabilir. Bunlardan en yaygını sistemik terapidir. Hastaya damar yolu ile ilaç verilir. Bazı durumlarda sistemik tedaviye ek olarak ameliyat, radyasyon veya sistemik hipetermi tedavisi de kullanılabilir.
Saçlar Neden Dökülür?
Kanser önleyici ilaçların ve tedavilerin bazı yan etkileri vardır. En belirgin yan etkilerden biri, saç dökülmesidir. Hastaların saçları, genellikle kemoterapi tedavisi başladıktan 2-4 hafta sonra dökülmeye başlar. Saç dökülmesi yavaş yavaş ya da çok hızlı bir şekilde hatta bir anda meydana gelebilir.
Kanserli hücreler, hızla yayıldıkları için kanser ilaçları, vücudun hızla büyüyen hücrelerine saldırır. Bu arada vücudumuzun sağlıklı olan ancak hızlı büyüyen hücreleri de kanser ilaçlarının gazabına uğrar. Saç üretmekten sorumlu bir cilt organımız olan saç folikülünün hücreleri, vücudumuzun en hızlı büyüyen hücrelerindendir. Bu yüzden kanser ilaçları, folikül hücrelerine de saldırır; bu da saçların dökülmesine neden olur. Bazı ilaçlar, sadece baş bölgesinde dökülmeye neden olurken, bazıları vücut genelini (tüyler, kıllar, saç ve kirpikler) etkiler.
Saç Dökülmesinin Derecesini Etkileyen Faktörler
Genel olarak kemoterapinin saç dökülmesine neden olacağını söyleyebiliriz. Ancak dökülmenin boyutu, hastanın durumuna ve kullanılan ilaçlara göre değişir. Adriamisin gibi ilaçlar, genellikle ilk birkaç haftanın sonunda saç dökülmesine neden olur. Bu süreçte bazı hastalar kaş ve kirpiklerini de kaybederler. Taksol gibi başka kanser ilaçları ise vücudun genelini etkiler, hasta saçları ile birlikte diğer vücut tüylerini de kaybeder.
Saç dökülmesini önlemeye yönelik pek çok tedavi yöntemi geliştirilmiştir. Hipotermisi adı verilen, kemoterapi öncesinde ve tedavi sırasında saç derisine minoksidil uygulanması gibi tedaviler vardır. Ancak maalesef bunların hiçbiri her durumda etkili değildir.