İnsanların birbirine muzip şakalar yaptığı, “Nisan 1 Şaka Günü” 19. yy.’da popüler olmuştur. Bu geleneğin nasıl başladığı ile ilgili birçok farklı teori gerçekmiş gibi anlatılıyor ancak hiçbiri bilimsel olarak doğrulanmamıştır.
Dünyanın pek çok yerinde, gelenek haline gelmiş “Nisan 1”, Pagan kültürünün Fous Bayramı’na, Antik Roma’nın ‘Hilarya’sına ve Hindistan’ın, Holi bayramına benzemektedir.
1 Nisan geleneğinin nasıl ortaya çıktığı, kültür tarihçilerinin cevabını bulamadığı sorulardan biri olarak, gizemini korumaktadır. 18. yy.’da, Nisan 1 geleneği ile ilgili detaylı referanslara rastlanmaktadır. Ancak o tarihte 1 Nisan geleneğinin, Kuzey Avrupa’da, zaten benimsenmiş olduğunu biliyoruz. İşte kültür tarihçilerini şaşırtan konu, yazılı kayıtlarda bu kadar az referans varken, geleneğin nasıl bu ölçüde benimsenmiş olduğudur.
Shakespeare’in ve Charles Dickens’in eserlerinde, Nisan 1 ile ilgili hiçbir kayıt bulunmaz. Tarihte Nisan 1 ile ilgili ilk kayıt, Geoffrey Chaucer‘s tarafından 1392 yılında kaleme alınan, The Canterbury Tales adlı hikayede karşımıza çıkar.
‘Nisan 1 Şaka Günü’nün çıkış teorisi:
Bilimsel olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte, Nisan 1 geleneğinin kaynağı konusunda geliştirilen teorilerden, en çok kabul göreni şöyledir: 1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles, takvim reformu yaparak, 25 Mart olan yıl başı tarihini, 1 Ocak olarak değiştirir. 16. yy.’ın iletişim olanakları herkesin reformdan haberdar olmasını engeller. Bununla birlikte reformu duyduğu halde benimsemeyenler de olur. Bu iki kesimin yılbaşı kutlamalarını, 25 Mart ile 1 Nisan tarihleri arasına yapmaya devam etmesi, reformu benimsemiş grubun tepkisine neden olmuş ve yılbaşını yanlış tarihte kutlayan kişileri ‘1 Nisan Aptalları’, 1 Nisan’ı da “Aptallar Günü” olarak adlandırmışlardır. Böylece Nisan 1, muzip şakalarının yapıldığı bir gün haline gelmiştir.
Tarihten ilginç Şakalar
- Tarih 1 Nisan 1915. 1. Dünya Savaşının ortası. Fransız havacı, uçağı ile Alman kampının üzerinde uçup, havadan bombaya benzeyen bir cisim bırakır. Alman askerler, panik içinde kaçışmaya başlar ancak beklenen patlama sesi duyulmaz. Bir süre sonra cesaretini toplayan askerler, bombanın düştüğü yere gittiklerinde, üzerinde 1 Nisan yazan bir futbol topu bulurlar.
- Tarih 1 Nisan 1989. Milyarder Richard Branson, UFO’ya benzeyen bir sıcak hava balonu ve bir E.T. kostümü yaptırır. E.T. kostümünü giymesi için bir oyuncu(cücedir) ile anlaşır. Sabah saat 4 sularında balon Londra semalarında salınmaya başlar. Güneş yükselmeye başladığı sırada balon, işlek M 25 otobanının üzerine ulaşır. İşlerine gitmek üzere yola çıkmış olanlar, uçan daireye benzeyen cismi görünce, gözlerine inanamazlar. Polis ve asker alarma geçer. Televizyon ve radyo kanalları, tanımlanamayan cismin haberleri ile dolup taşmaya başlar. Branson’ın orijinal planı, Hyde Park’a inmektir ancak hava koşulları buna uygun değildir. Polis ve Askeri güçlerin sıcak takibi eşliğinde ilerleyen balon, Surrey alanına iniş yapar. Polis güçleri ile çevrilmiş alana inen uçan daireye, yaklaşmak için bir polis memuru görevlendirilir. Balona doğru yaklaşan polis memuru, Branson’un son sürprizi karşılaşır. Uçan daireden E.T. kostümü giyinmiş cüce oyuncu çıkar.
Ciddi kuruluşlar da 1 Nisan’a katılıyor:
BBC’nin 2008 yılında, penguenlerin, evrim geçirerek uçmaya başladıkları haberi ile NASA’nın 2002 yılında, Ay’ın peynir olduğunu kanıtlayan resim yayınlaması gibi ilginç ve eğlenceli şakalar, Nisan 1 şakaları tarihindeki yerlerini almışlardır. Bu tip haberlerin son satırlarında, haberin 1 Nisan şakası olduğu, doğru haberin verilmesi ile duyurulur.
Bu arada, 1 Nisan hiçbir ülkede resmi tatil ilan edilmemiştir.
The Time Richard Branson Flew a UFO Over London in an ET Costume
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/30821/April-Fools-Day
https://en.wikipedia.org/wiki/April_Fools%27_Day
http://hoaxes.org/af_database/permalink/origin_of_april_fools_day