Kutup ayısı, gezegenimizin en büyük karasal etoburdur. Boyut olarak rekabet içinde olduğu tek tür, Kodiak Ayısı’dır. Kutup ayıları, Kuzey Kutup Dairesi’nin yaşamında önemli bir rol oynarlar.

Çoğumuz hayvanat bahçelerinden ve medyada kullanılan görsellerden dolayı bu ilginç hayvana aşina olsak da haklarında yanlış bilinen pek çok gerçek vardır. Bu makalede kutup ayıları ile ilgili en ilginç bilgiler özetlenmiştir.

Bilimsel Adı: Ursus maritimus
Temel Hayvan Grubu: Memeli
Boy: 180-299 cm arasında değişir.
Ağırlık: 149-680 kg.
Ömrü: 25 yıl
Diyet: Etçil
Habitat: Kuzey Kutup Dairesi
Nüfus: 25.000
Koruma Durumu: Hassas

Tüyleri gözenekli bir yapıdadır. Yaşlandıkça rengi sararır. Tüylerinin altındaki derinin rengi siyahtır. Kahverengi ayılarla kıyasla yüzleri ve bedenleri daha ince ve daha uzundur.

Kulakları ve kuyrukları küçük, bacakları kısadır. Geniş ayakları, buz ve kar üzerinde ağırlığı dağıtmaya yardımcı olur. Ayaklarının tabanında ve pençelerinin altında küçük termal çıkıntılar vardır ve bu sayede yere daha iyi tutunurlar.

Çok iyi yüzerler!

Dişisi ile erkeği birbirine çok benzer. Ancak erkekler çok daha iridir. (Yaklaşık iki kat.) Bununla birlikte dişiler, hamilelik dönemlerinde normal kilolarının iki katına çıkarlar.

Habitat ve Dağılım

Aslında bilimsel adının kelime karşılığı deniz ayısı’dır. Çünkü karada dünyaya gelmelerine rağmen yaşamlarının büyük bölümünü denizde geçirirler. Aslında, Newfoundland Adası kadar güneyde yaşayabilirler.

Kutup Ayısı Dünya’da Sadece 5 Ülkede Yaşar:

  • Kanada,
  • Amerika Birleşik Devletleri (Alaska),
  • Danimarka (Grönland),
  • Norveç,
  • Rusya.

Penguenler ve kutup ayıları hayvanat bahçelerinde veya medyada sıklıkla birlikte gösterilirler ama aslında doğal yaşam alanları birbirinden çok uzaktır. Penguenler sadece Güney Yarımküre’de; kutup ayıları ise sadece Kuzey Yarımküre’de yaşarlar.

Beslenme ve Davranış Özellikleri

Ayıların bir çoğu omnivor yani buldukları her besin maddesini yiyen hayvanlardır ama kutup ayıları etçildir. Genellikle fok bağlığı avlarlar. Fok balığının kokusunu, 1,6 kilometre öteden ve hatta karın 1 metre altındaki yuvalarında saklandıkları zaman bile alabilirler. En sık kullandıkları avlanma yöntemi hareketsiz beklemektir. Fokun nefes alma deliğini, koklayarak bulur ve fokun yüzeye çıkmasını beklerler. Fok, kutup ayısını fark ettiğinde çoğunlukla yem olmaktan kurtulmak için çok geçtir.

Kutup ayıları ayrıca yumurta, yavru mors, genç beyaz balina, leş, yengeç, kabuklu deniz ürünleri, ren geyiği, kemirgenler ve hatta diğer kutup ayılarını yiyebilirler. Bazen meyve, yosun veya kök yedikleri de olur. Kutup ayıları, motor yağı, antifriz, plastik gibi tehlikeli maddeler de dahil olmak üzere çöp de yiyebilirler.

İnsanlara sadece aç kaldıklarında ya da kışkırtıldıkları durumda saldırırlar. Besin zincirinin tepesinde yer aldıkları için insanlar dışında başka bir tür tarafından avlanmazlar. Ancak yavruyken kurtlara yem olabilirler. Parazitlerin yol açabileceği hastalıklara karşı duyarlıdırlar.

Üreme ve Yavrular

Dişi kutup ayıları dört, beş yaş arasında cinsel olgunluğa erişir ve üremeye başlarlar. Erkeklerin cinsel olgunluğa erişme yaşı ise altı yaş civarında gerçekleşir. Fakat erkekler arasındaki zorlu üreme rekabeti yüzünden çoğu erkek kutup ayısı, sekiz yaşına gelmeden üreme şansı bulamaz. Nisan ve Mayıs ayları üreme hakkı için savaş aylarıdır. Çiftleşme gerçekleştiğinde döllenmiş yumurtanın gelişimi buzların parçalanabildiği Ağustos, Eylül ayına kadar durur. Ancak buzlar yumuşadığında ve dişi kutup ayısı karları kazarak kendine kış uykusuna benzer şekilde konaklayabileceği bir sığınak yaptığında, yumurtanın gelişimi devam eder. Yavrular Kasım ila Şubat arasında dünyaya gelir. Anne kutup ayısı, Nisan ayının ortasına kadar yavruları ile kalır. İlk birkaç hafta yavrular yürümeyi öğrenene kadar sığınağın etrafınaki bitki örtüsü ile beslenir. Yavrular yürümeyi öğrendiğinde anne ve yavrular buzlu denize doğru yürürler. Bazı durumlarda annenin orucu sekiz ay kadar sürebilir.

Vahşi doğada kutup ayıları yaklaşık 25 yıl yaşarlar. Bazıları hastalık ya da yaralanma nedeni ile hayatını kaybederken çoğunun ölüm nedeni, avlanamayacak kadar güçsüzleşmenin neden olduğu açlıktır.

Koruma Durumu

IUCN Kırmızı Listesi, kutup ayısını savunmasız bir tür olarak sınıflandırır. Kutup Ayısı, 2008’den bu yana Tehlike Altındaki Türler Yasası kapsamında tehdit altındaki tür olarak listelenmiştir. Şu anda, tahmini Kutup Ayısı popülasyonu 20.000 ila 25.000 arasındadır.

Kirlilik, avlanma, yaşam alanının daralması, turizm başta olmak üzere türlü olumsuz etkiler, Kutup Ayılarının yaşamını tehdit etmektedir. İklim değişikliği yaşam alanlarını daralttığı gibi av mevsimini kısaltmaktadır. IUCN, kutup ayısı nüfusunun, önümüzdeki 45 yıl içinde% 30’dan fazla azalacağını öngörmüştür. Bu süre zarfında türün neslinin tamamen tükeneceğini öne süren kurumlar da vardır.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar