İsveç kültüründe, “fika” adında bir mola geleneği var. Fika, “kahve içmek, tatlı lezzetli bir şeyler yemek ve dostlarla sohbet” anlamına geliyor. Kültürün bu önemli parçası, iş hayatında da uygulanıyor, birçok şirket saat 9.00 ve 15.00’te, 15 dakikalık iki fika molası veriyor.
Fika, aslında bir yaşam stili, hızla akan hayatın içinde bir yavaşlama anı. Yaşamın güzelliklerini takdir etme, yani hayatın tadına varma anı. Bir an her şeyi durdurup, kahvenin,(yada çayın), lezzetli bir lokmanın, sıcak bir sohbetin tadına varılan bir mola. Bunu tek başımıza da yapabiliriz, arkadaşlarla da paylaşabiliriz. Üstelik mekanın da önemi yok, İsveç’te yaşamın her mekanında; evde, parkta, işte, trende vb. yaşamın basitliğini ve sadeliğini duyumsamak mümkün.
Sosyal hayatın bir ritüeli haline gelmiş olan fika, birçok İsveç kahvecisinin adında yer alarak, markalaşma yolunda adımlar atmış. Kişi başı kahve tüketimi bakımından, dünya sıralamasının üst sıralarında olan İsveç’liler, kahveyi kağıt bardakta, yolda yürürken içmiyor. Kahve, telaştan uzak, sakin ve oturarak içiliyor.
İsveç kültürünün bu önemli ögesi, kafelerine de yansımış. Kaliteli, sade ve ferah kafeleri adeta insanı içine çekiyor.
Bir İsveçli yeni bir arkadaş edindiğinde, “bir gün buluşalım mı?” demiyor, “bir fika yapalım mı?” diye soruyor. Bu açıdan, İsveçlilerin fika’sı, bizim Türk Kahvemize benziyor.
Aslında geleneksel fika, yedi farklı ev yapımı kekten oluşuyor. Ancak günümüzde, evde yedi kek pişirilmesi gibi zahmetli ve zaman alıcı bir işi yapabilecek kimse yok gibi. Eskiden bu yedi farklı keki, kimin daha iyi yaptığı ile ilgili bir rekabetin olduğu anlatılıyor.
İsveç iş yaşamında hakim olan yönetim tarzı, diğer ülkelerin çoğuna göre farklılık gösteriyor. Hiyerarşik yapılanmadan uzak bir yönetim anlayışının yaygın olduğu ülkede, herkesin dinlemesine önem veriliyor. Fika’nın toplumsal doğası da çalışanlar ile yönetim arasında arzu edilen iletişimin sağlanmasında çok faydalı oluyor. Bu nedenle ülke genelinde her gün 2 fika veriliyor. İş yaşamında gözlenen pozitif etkileri nedeni ile fika, global bir trend haline gelme yönünde ilerliyor. New York, Londra ve Sidney gibi kentlerde, 15 dakikalık fika’ların yaygınlaştığı görülüyor.
İsveç’in önemli markalarından biri olan Ikea’nın web sayfasında, fika ile ilgili bir bölüm var: “Fika, bir kahve molasının çok ötesinde, arkadaşlarla paylaşılan bağ kurma ve rahatlama zamanıdır. Fika, bazen en iyi fikirlerin bulunma, en doğru kararların alınma anıdır.” diyor.
Kaynaklar: