Son 150 yılda, insanın ortalama ömrü uzarken boyunun da uzadığını biliyor musunuz? Şimdi boyumuzun ortalama uzunluğu, 150 yıl önce yaşamış olan büyük büyük babalarımızdan yaklaşık 10 cm daha uzun. Kuşkusuz bu artış, Amerika, İngiltere ve Japonya gibi refah düzeyinin yüksek olduğu ülkeler için geçerli. Bu ülkeler arasında en büyük artış ise Hollanda’da ortaya çıkmıştır. Günümüzde Hollandalı erkeklerin ortalama boyu, 184 cm, kadınların ki ise 170 cm’dir. Bu ortalama uzunluk; 19. yy.’daki ortalama uzunluklardan 19 cm daha uzundur.
Hollanda, boy uzunluğu konusunda son yüzyılda yaptığı atakla Avrupa’nın en kısa boy ortalamasına sahip olan ülkesi olmaktan çıkıp, en uzun boy ortalamasına sahip ülkesi haline gelmiştir. Hatta Hollandalı erkeklerin boy ortalaması, Dünya’nın en uzun boy ortalamasıdır. Bu büyük değişim; mobilya üretiminden, yapıların tavan boylarına kadar pek çok şeyin değişmesini gerektirmiştir.
Peki bu gelişmenin nedeni nedir? Avrupa’nın en kısa boy ortalamasına sahip olan geleneksel denizcilik ülkesinde neler olmuş, neler değişmiştir ki böylesi büyük bir değişim ortaya çıkmıştır?
Refah Düzeyinin Yükselişi
Michigan Devlet Üniversitesi’nde, 1820 ve 2010 yılları arasındaki askeri kayıtlardaki boy uzunluğu verileri üzerinde yapılan incelemeyle, ortalama boy uzunluğunun gelişimi tespit edilmiştir. On dokuzuncu yüzyılın başlarında 165 cm civarında olan ortalama boy uzunluğu adeta patlama yapmış, 184 cm’ye yükselmiştir. Groningen Üniversitesi’nden Profesör Drukker’a göre bu sonuca, gelir dağılımının daha dengeli hale gelmesi yol açmıştır. Çünkü boy uzunluğundaki artış, ülkede liberal demokrasinin kurulması ile aynı zamana denk gelmiştir. Ancak bu dönemde elde edilen zenginlik halkın geneline dağılmamıştır. Yeni politik sistemin kurulması ile zenginlik toplumun tüm katmanlarına yayılmıştır. Bu sayede ortalama gelir düzeyi yükselmiş bunu da boy ortalamasının yükselmesi takip etmiştir.
Bu iddia, refah düzeyinin artması ile dünyanın her yerinde insanların atalarından daha uzun boylu olduğu gerçeği ile de uyumludur. Gelir düzeyi artan insanlar, daha sağlıklı beslenme imkanı bulmuş bu da yetersiz beslenmeye bağlı gelişim bozukluklarının ortadan kalkmasını sağlamıştır.
Doğal Seleksiyon
Birçok uzman, yukarıdaki açıklamayı yeterli bulmamaktadır. Çünkü Hollanda, Avrupa’nın yaşam standartlarında artış gözlenen tek ülkesi değildir. Refah düzeyi benzer şekilde yükselmiş ülkelerde ortalama boy uzunluğu Hollanda gibi artmamıştır.
Londra Hijyen ve Tropikal Tıp Okulu’nda, Gert Stulp liderliğinde gerçekleştirilen bir araştırma, bu duruma yol açan esas nedenin doğal seleksiyon olduğu sonucuna varmıştır. Doğal seleksiyon, bildiğiniz gibi çevrelerine daha iyi uyum sağlayan organizmaların hayatta kalma mücadelesinde daha başarılı olup, genlerini devam ettirme konusunda daha avantajlı olmaları anlamına gelen evrimsel olgudur.
1935 ile 1967 yılları arasında Hollanda’nın kuzey bölgesinde yaşayan 94 binden fazla insanın yaşamı ve sağlık kayıtlarının dahil edildiği araştırma, uzun boyluların kısa boylulardan daha fazla çocuk sahibi olduğunu göstermiştir. Daha spesifik olarak ifade edecek olursak en fazla sayıda çocuk sahibi olan erkekler grubunun boy ortalaması, ülke genelinin ortalama boy uzunluğundan 7 cm daha uzun olduğu görülmüştür. Bu grup, ülke geneli doğurganlık oranından %24 daha doğurgandır. Daha da ilginci boy ortalaması ülke genelinin boy ortalamasından 14 cm daha kısa erkeklerin oluşturduğu grup en az sayıda çocuk sahibi olmuş gruptur.
Kuşkusuz boy uzunluğu kalıtsal bir özelliktir. Daha uzun boylu olanların daha fazla sayıda bebek sahibi olduğu bir ülkenin ortalama boyunun uzaması da bunun doğal bir sonucudur.
Sonuç olarak, titiz genetik araştırmalar yapılmamış olsa da yapılan çalışmalar, Hollanda’daki ortalama boy uzunluğundaki büyük yükselişin çevresel koşulların iyileşmesine ve doğal seleksiyona bağlı olarak ortaya çıktığını göstermektedir.