Marangozluk, tamirat, montaj gibi işler, genellikle erkeklerin işleri olarak görülür. Ancak IKEA’nın Global İnsan Kaynakları Müdürü Petra Hesser, kadınların kurulum kılavuzunu okumaya erkeklerden daha fazla zaman ayırdığını ve kurulumu hem daha kısa sürede hem de daha doğru bir şekilde yaptıklarını iddia eder.
O güne kadar yapılan birçok araştırma, erkeklerin uzaysal algı konusunda(yani zihinde nesneleri canlandırma, rotasyon yapabilme vb.) kadınlardan daha iyi olduğunu ortaya koymuştur.
Deney
Hesser’in iddiasını araştırmak isteyen UiT Arktik Üniversitesi’inden bir grup psikolog, 40 kadın ve 40 erkek katılımcıya IKEA “Uden” mutfak servis sehpasının kurulumunun yapılacağı deneysel bir çalışma tasarlarlar. Katılımcıların daha önceki montaj ile ilgili deneyimlerinin benzer olmasına özen gösterilir. Ayrıca deneyden önce, katılımcıların uzaysal algı yetenekleri tespit edilerek, deneyin sonucunda elde edilecek verilerle ilişkilendirilmek üzere kaydedilir. Katılımcılardan, “en kısa sürede ve en doğru şekilde” kurulumu yapmaları istenir. Tanınacak olan sürenin maksimum 30 dakika olduğu bildirilir. Katılımcılara araç gereç olarak, iki farklı boyda tornavida, bir ingiliz anahtarı ve ürünün paketinden çıkan alyan anahtarı verilir. Katılımcıların yarısına kurulum talimatı verilirken, diğer yarısına sadece ürünün bitmiş hali olan, aşağıdaki fotoğrafı gösterilir. Her katılımcıya araştırma ekibinden bir gözlemci eşlik eder.
Sonuç
Mutfak servis sehpasının montajını erkekler, kadınlardan daha kısa zamanda ve daha doğru bir şekilde yapar. Erkekler, kurulum kılavuzu ile yaptıkları montajı, ortalama 22,48 dakika tamamlarken, kadınlar 23,65 dakikada tamamlar. Kurulum kılavuzunun olmaması durumunda erkeklerin kurulum süresi ortalaması 24,80 dakika olurken, kadınlarınki 28,44 dakikaya yükselir. Montajın doğru bir şekilde yapılması konusunda gösterilen başarının tespit edilip, ölçülebilmesi için 10 üzerinden bir değerlendirme yapılır. Kurulum kılavuzlu montajda erkekler 8,9, kadınlar 7,5 ortalama puan alırken, kılavuzsuz montajda erkekler 7.6 kadınlar 5,7 ortalama puan alırlar.
- Kurulum kılavuzu, kadınların daha çok işine yaramıştır. Kurulum süresi ortalama 4,5 dakika kısalırken, on üzerinden yapılan değerlendirme sonuçları 1.8 puan yükselmiştir.
- Uzaysal algı(zihinsel rotasyon vb.) yeteneği düşük olan katılımcıların, kurulum kılavuzuna daha fazla önem verdikleri gözlenir.
- Uzaysal algı yeteneği dışarıda bırakıldığında, yani uzaysal algı yeteneği eşit olan kadın ve erkek katılımcılar karşılaştırıldığında, montaj süresi arasındaki fark sürerken, montajı doğru yapma konusundaki performans farkı ortadan kalkmıştır.
- Kullanım kılavuzunu okumadan kurulum yapan erkekler, okuyan kadınlarla benzer bir performans ortaya koymuştur.
- Kullanım kılavuzunu okumak, erkeklerin performansını da artırmıştır.
- Uzaysal algı performansı ile doğrudan ilişkili olan harita okuma ve yön bulma kabiliyetleri eşit olan kadınlar ve erkekler arasında montaj söz konusu olduğunda, erkekler daha yüksek performans ortaya koymuştur.
Erkeklerin lehine çıkan sonuçlara, bazı bilim insanları, aşağıdaki gerekçelerle itiraz etmiştir.
- Norveç’teki küçük bir grup, Dünyanın bütün erkek ve kadınlarını temsil edemez.
- Kadınlar ve erkekler yönergeleri farklı yorumlamış olabilirler. Zira yönergede montajı, mümkün olduğunca hızlı ve doğru bir şekilde yapmaları istenmiş, en fazla 30 dakika süre tanınacağı bildirilmiştir. 30 dakikanın maksimum süre olarak bildirilmesinin kadın ve erkek üzerinde farklı etkileri olabilir.
- Erkeklerin montaj konusunda daha iyi performans göstereceği yönündeki genel algı, kadınların performansını olumsuz etkilemiş olabilir.
- Rekabet söz konusu olduğunda, erkeklerin motivasyonu daha fazla yükseliyor olabilir.
Kaynak: