İlk kez bir Sfenks (Sphynx) kedisi gördüğümde nasıl irkildiğimi hiç unutmam. Kediler ve köpekler yapay seçilimle evrimleştiklerine göre; Sfenks kedilerinin görünümleri ile tezat bazı özellikleri olmalı diye düşünmüştüm. Çünkü bu kedi cinsinin varlığı bile dünyanın en şirin yaratıkları ile rekabet edebildiklerini kanıtlamaya yeterliydi. İşte bu merakım beni sfenks kedilerinin nasıl ortaya çıktıklarını ve niçin sevildiklerini araştırmaya sevk etti. Bu yazıyı yazma nedenim de daha önceki yazılarımda olduğu gibi benimle aynı merakı paylaşan okuyucuların merakını en kısa yoldan gidermek.
Dünyadaki birkaç tüysüz kedi cinsinden biri olan Sefenkslerin ortaya çıkış hikayesi şöyle:
1960’lı yılların ortalarında, Toronto’da tüysüz bir yavru kedi dünyaya gelir. Ancak bu yavru kedi, diğer tüysüz kedilerden farklıdır. Doğal bir genetik mutasyon, kedinin tamamen tüysüz olmasına yol açmıştır. Kedinin görüntüsü, Mısır tanrılarından biri olan Sfenks’e benzediğinden, bu isimle anılmasına karar verilir. Bilmeyenler için Sfenks aslan vücudunda, insan kafası taşıyan bir tanrı figürüdür.
Avrupa ve Amerika’daki kedi severler, Sfenks kedilerini 40 yıldan daha uzun bir süre tüylü kedilerle çiftleştirip yeniden tüysüz yavrular doğmasını sağladılar. Bu seçici üreme aktivitelerinin amacı, büyük gen havuzuna sahip sağlıklı yavrular elde etmekti.
Köşeli yüzleri, badem şeklindeki gözleri, büyük kulakları ve pürüzsüz bedenleri ile Sfenks kedileri, bir kedinin tüyleri olmadan da muhteşem bir yaratık olduğunun kanıtı gibidir. Kedilerde görmeyi sevdiğimiz özelliklerin biri hariç (Tüyleri kast ediyorum.) neredeyse hepsine hem de abartılı bir şekilde sahip olan bu cinsin en ilginç özelliklerini beş maddede sıralayabiliriz.
1. Son derece sosyaldir.
Görünümleri kediden çok köstebeklere benzese de Sfenksler son derece cana yakın sevecen ve sosyal hayvanlardır. İnsanları dış görünüşü ile değerlendirmeyin atasözümüzü, sfenksler için kedileri tüylerine göre değerlendirmeyin diye değiştirsek kelimenin tam anlamı ile haklı çıkarız.
Tüylerden yoksun olabilirler ama sıcaklıktan ve sevgiden kesinlikle yoksun değiller. Sfenks kedisi sahipleri onları; aşırı derecede meraklı, enerjik, zeki ve şefkatli olarak tanımlıyor. İlgi odağı olmaya bayılıyor, dikkat çekmek için tıpkı köpeklerinkine benzer şaklabanlıklar sergileyebiliyorlar. Ayrıca sadece insanlara karşı değil, başka kedilere hatta köpeklere karşı da şefkat dolu oldukları söyleniyor.
2. Soğuk iklimde tüysüz bir tür
Garip bir gerçek ama tüysüz Sfenks kedisinin ataları kuzeyin soğuk ikliminden geliyor.
3. Güneşten yanabilirler
Güneş kremi sürmeye gerek duyacak kadar olmasa da diğer kedilere nazaran çok daha hassas bir cilde sahiptirler. Diğer kedilere oranla vücut ısıları 4°C kadar daha sıcaktır. Bu nedenle çok sıcak bir havada dışarı çıkarılmamaları gerekir. Dışarı çıkmaları için uygun zamanlar, ılık havalar olsa da Sfenksler için en elverişli ortamlar iç mekanlardır.
4. Düzenli olarak banyo yapması gerekir
Tüysüz olmalarına bakıp onları diğer kedilerden daha hijyenik ilan etme hatasına düşmeyin. Tüylü kedilerin ciltlerinin salgıladığı yağ kürklerini düzgün tutmaya yardımcı olurken, sfenkslerin tüyü olmadığından derilerinin salgıladığı yağ vücutlarında yağlı bir tabaka oluşmasına yol açar. Bu yüzden en az hafta bir defa banyo yapmaları gerekir.
5. Bir sfenks kedisine sahip olmak son derece masraflıdır.
İnanılmaz derecede hızlı çalışan bir metabolizmaya sahip oldukları için çok iştahlıdırlar. Yani çok yemek yemeleri gerekir. Bununla birlikte sağlıklı kalabilmeleri için protein bakımından zengin yiyeceklerle beslenmeleri gerekir. Yani kaliteli mamalardan çok miktarda yemeleri gerekir.
