Bir zamanlar başımıza ciddi şekilde bela olmuş olan yatak tahta kuruları, uzun bir zamandır pek ortalarda görünmüyorlardı. Ancak son zamanlarda başta ABD olmak üzere pek çok yerde yeniden ortaya çıkmaya başladılar.

Cimex lectularius nam-ı diğer yatak tahta kuruları, mercimek büyüklüğünde (6 mm) oval şekilli böceklerdir. Atlama, zıplama ve uçma gibi marifetleri olmayan bu böcekler kanla beslenirler.

Yatak tahtakurusu istilası, İkinci Dünya Savaşı’ndan önceki yıllarda oldukça yaygındı. Fakat 1950’ler ve 1960’larda hijyen alanındaki gelişmeler ve DDT’nin yaygın olarak kullanılmaya başlanması ile onları pek görmez olduk. Ancak 21. yüzyılın başından bu yana yeniden görülmeye başladılar. Uzmanlar, şehirlerin kalabalıklaşması, seyahat ve turizm endüstrisinin gelişmesini yeniden ortaya çıkış sebebi olarak gösterirken bazı çalışmalar, bu minyatür vampirlerin böcek ilaçlarına karşı genetik bir modifikasyon geçirdiklerine işaret etmektedir.

Yatak tahtakuruları ile yeniden mücadeleye hazırlandığımız bugünlerde uzun zamandır ortalarda olmayışlarının da katkısı ile olsa gerek pek çok yanlış bilgi ortaya çıkmıştır. Bu yazıda, yatak tahtakurusuyla ilgili bilinmesi gerekenler özetlenmiştir.

Yanlış 1: Yatakta doğar ve gelişirler!

Yatak tahtakurusu adı ile anılmaları nedeni ile çoğu insan, onların yatakların altında ürediğine ve geliştiğine inanır. Ancak aslında yatak tahtakurusu, insana kolayca erişebileceği her yerde yaşar. Genellikle insana 3 metre kadar mesafedeki alanları tercih eder.

Yanlış 2: Uçabilirler!

Kanatları yoktur uçamazlar ancak bazen tüylü ve hafif bedenleri hava akımı nedeni ile uçuyormuş gibi görünmelerine yol açabilir. Daha çok sürünür gibi hareket etseler de oldukça hızlı olduklarını söyleyebiliriz. Dakikada yaklaşık 1 metre yol alabilirler.

Yanlış 3: Tahtakurusu Isırmaz!

Yatak tahtakurusu kanla beslendiği için (genellikle derin uykuda olduğumuz sırada) ısırır.

Yanlış 4: Yıllarca beslenmeden yaşayabilirler!

Bu bilgi tam olarak doğru değildir. Bilim insanları ve entomologlar tahtakurularının hayatta kalma zaman çizelgesi üzerinde çalışmaya devam etmektedirler ancak genel kanı 25°C sıcaklıkta en fazla bir öğün atlayabilecekleri yönündedir. Bununla birlikte soğukkanlı hayvanlar oldukları için soğuk ortamda yarı uyku konumuna geçip hiç beslenmeden 1 yıl canlı kalabilirler.

Yanlış 5: Hızla çoğalır, birkaç hafta gibi kısa bir sürede bir evi istila edebilir.

Aslında yatak tahtakurusu oldukça yavaş ürer. Örneğin yetişkin bir dişi sinek, 3-5 günlük bir zaman diliminde 500 kadar yumurta yumurtlarken, yatak tahtakurusu 3-5 yumurta bırakabilir.

Yanlış 6: Pis ortamlarda olur.

Tahtakuruları zengin, fakir, temiz, pis ayrımı yapmazlar. Her yerde yaşayabilirler. Ancak kuşkusuz her türlü haşerata karşı sıklıkla ilaçlanan yaşam alanlarında görülme ihtimalleri daha azdır.

Yanlış 7: Sadece gece karanlığında ortaya çıkar.

Genellikle geceleri dışarı çıktıkları doğrudur. Ancak aç olduklarında gün ışığına aldırmazlar. Örneğin bir hafta tatile gidip evde döndüğünüzde muhtemelen çok acıkmış olacakları için sizin uyumanızı beklemezler.

Yanlış 8: İnsan vücudu ile seyahat edebilirler.

Tahtakuruları aç olduklarında vücudumuza yaklaşırlar ancak karınlarını doyurur doyurmaz vücudumuzdan uzaklaşırlar. Çünkü soğukkanlı hayvanlar için 37°C olan vücudumuz konforlu bir ortam değildir. Yani bitler ve keneler gibi vücudumuza yapışmış bir şekilde kalmazlar. Falat insan vücuduna yapışmış bir şekilde olmasa da insanlara ait taşınabilir eşyalar ile dünyanın dört bir yanını sürekli olarak gezdikleri doğrudur.

Yanlış 9: Hastalık yayar!

Diğer kan emen hayvanlar gibi ölümcül bulaşıcı hastalıklar yaymazlar. Onlar daha çok önemsiz enfeksiyon, kaşıntı, anksiyete, uykusuzluk gibi daha basit sorunlara yol açarlar. Yine de insanlara zararlı bazı patojenleri barındıkları ve bunların hastalıklara yol açabileceği bilinmektedir. Fakat esas tehlikeli durum olan bu mikropların böcekler içinde çoğalması gibi bir durum yatak tahtakurularında söz konusu değildir.

Yanlış 10: Böcek ilacı ile onlardan kolayca kurtulabiliriz!

Eğer onlardan evlerde kullanılan böceksavarlar ile kolayca kurtulacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Yapılan pek çok araştırma yatak tahtakurularının pestisit tarzı böcek ilaçlarına karşı bağışıklık kazandığını göstermektedir. Uzmanlar, yatak tahtakurusu istilasından korunmak için uzun süreli pestisit kullanımıyla, buharla ve ısıyla dezenfekte etme yöntemlerinin birlikte uygulanmasını önerirler.

NOT: DDT Nedir?

Dikloro Difenil Trikloroethan’ın kısaltması olan DDT çok güçlü bir böcek zehridir. 1939’da keşfedilmiş ve dünya çapında çok yaygın olarak kullanılmıştır. Ancak öylesine güçlüdür ki doğadaki tüm canlıların sağlığını tehdit eder. Hatta balıklar ve kuşlar için öldürücüdür. 1970’li yıllarda ABD ve Avrupa’da yasaklanmıştır. Ülkemizde de kullanımı yasaktır ancak sigara üretiminde kullanıldığı söylenmektedir.

Kaynaklar:

Benzer Kanıtlar