‘Özür Dilerim’ demenin anlamı kültürden kültüre değişiyor. Bazı kültürlerde özür dilemek hatanın salt kabulü anlamına geliyor ve utanç verici, onur kırıcı bir durum olarak görülüyor. Bu kültürlerde, kişiler genellikle, kendisinin hatalı olduğunu bilse bile karşı taraftan özür dilemekten kaçınıyor. ‘Büyük, küçükten özür dilemez’, ‘Özür dilemek büyüklüktür.’ gibi ata sözleri de bu gerçeği ortaya koyan kanıtlar.
Bazı kültürlerde de durum tam tersi. Hatanın kimde olduğundan bağımsız olarak, bir sorun yaşayan taraflar birbirleri ile iletişime açık ve karşı tarafla empati içinde olduklarını ifade etmek için ‘özür dilerim’ diyorlar.
Kanada bu ikinci grubun temsilcisi. Dünyanın başka hiçbir ülkesinde, açıkça hatalı olan birinden bu kadar sık özür dilendiğini göremezsiniz. Kanadalılar komedyenlerin şaka konusu olacak kadar çok özür diliyorlar. Bunun neden kaynaklandığı ile ilgili kabul gören birkaç teori var: Bunlardan biri, çok sık özür dileyen İngilizler ile olan bağlarının, buna yol açtığıdır. Ancak İngilizlerin özür dileme davranışları, genel olarak mesafeli karakterli ile ilişkilendiriliyor.
Kanadalıların aşırı özür dilemesi, spekülasyon değil gerçek:
2009 yılında Kanada’da kabul edilen “özür dileme yasası”, Kanadalıların çok fazla özür dilemesinin, bir spekülasyon değil, bir gerçek olduğunu ortaya koymuştur. Çıkarılan yasa ile olay anında özür dilemiş olmanız, mahkemede aleyhinizde delil olarak kullanılamıyor. Bu yasadan önce avukatlar, karşı tarafın özür dilemesini, pişmanlığın ve hatanın kabulünün delili olarak kullanıyor, olay anında özür dilediğini kanıtlayacak şahitlerle, müvekkillerinin suçsuz olduğunu kolaylıkla ispatlıyorlardı. Ancak Kanada’da, hatalı olsun olmasın, herkes birbirinden özür dilediği için, bunun mahkemede delil olarak kullanılmasının haksızlık olduğuna karar verilmiş. Yasa koyucular, “Özür Yasası” (“Apology Act“) adını verdikleri yasayla, vatandaşların özür dileme haklarını güvence altına almış, özür dilediği için mağdur olma durumunu ortadan kaldırmışlardır.
Kaynaklar: