Gladyatörlerin kanlı dövüşlerine sahne olan, Roma’daki Kolezyum gibi, antik dönem “Arena” larında, kanı absorbe etmesi için, zemin özel ince bir kumla kaplanırdı. Bu ince kumun latince adı “harena”dır. Zamanla bu kumun adı, yapılar için de kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde spor etkinliklerinin, tiyatroların ve konserlerin gerçekleştirildiği, yuvarlak veya oval yapılara arena deniliyor.
Arena’da gösteri alanı, yapının en alçak yeridir. Gösteri alanının etrafını çevreleyen izleyici koltukları basamaklıdır. Bu düzen sayesinde, maksimum sayıda izleyici gösteriyi izleyebilir. Aynı zamanda bu oturma düzeni, izleyicilere engelsiz bir görüş açısı sunar.
Bu kanlı dövüşlere ve ölüm cezası infazlarına sahne olan Roma’daki Kolezyum günümüzde, insan hakları ve haysiyetine saygı gösteren adalet sisteminin simgesi haline gelmiştir. Dünyanın herhangi bir ülkesinde ölüm cezası kaldırıldığında, kutlama amacıyla Kolezyum’un ışıkları açık bırakılıyor. İdam cezasının kaldırılmasını isteyen insan hakları savunucuları, protesto gösterileri için Kolezyum’u seçiyor.
En önemli antik dönem arenası olan Kolezyum’la ilgili ilginç bilgiler:
- Mimarı bilinmeyen Kolezyum, Flavian hanedanının kurucusu olan, İmparator Vespasian tarafından, halefi olan Titus’a yaptırılmıştır.
- Titus tarafından düzenlenen açılış etkinliklerinde, 9 bin vahşi hayvan öldürülmüştür. Kolezyum’da yüzlerce yıl boyunca gerçekleşen kanlı gösterilerde 500 bin insan ve 1 milyon hayvanın yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir.
- 189 metre uzunluğunda ve 156 metre genişliğinde, 24.000 m² taban alanına ve 48 yüksekliğe sahip eliptik bir yapıdır.
- 50 bin izleyici kapasitesine ve 80’den fazla girişe sahiptir.
- Kolezyum’un inşası yaklaşık 10 yıl sürmüş ve yapımına 60 bin Yahudi köle çalışmıştır.
- Kolezyum Flavian Hanedanı tarafından, Roma vatandaşlarının takdirini kazanmak ve dünyaya Roma’nın mühendislik tekniklerini sergileyebilmek amacı ile yapılmıştır.
- Antik dönemde gösteri alanı, su ile doldurularak, minyatür gemilerle, deniz savaşı gösterileri sahnelenmiştir.
- Son gladyatör dövüşü MS 435 yılında, son hayvan avı MS 523 yılında gerçekleştirilmiştir.
- Kolezyum, adını yanındaki devasa Kolossus heykelinden almaktadır.
- Gladyatörler Roma sosyal hayatından dışlanmış olan kişilerdi. Yani Roma vatandaşı haklarına sahip değillerdi. Halktan yoğun ilgi gören gladyatörler, halkın hayranlığına nail olabildikleri gibi, nefreti ile de karşılaşabilirlerdi.
- Kolezyum’da yapılan hayvan katliamlarının, dünyadaki vahşi hayvan popülasyonun azalmasında önemli rol oynadığı düşünülüyor. Nil nehrindeki su aygırlarının ve Kuzey Afrika fillerinin yok olması da Kolezyum katliamlarına bağlanıyor.
- Gladyatör dövüşlerinin ve hayvan av gösterilerinin sona erme nedeni, sanıldığı gibi kilisenin fermanı ile değil, yaşanan maddi güçlükler yüzünden, gereken paranın sağlanamamasıyla olmuştur.