Karbon, gezegenimizdeki canlı yaşamın temel taşıdır. Eğer doğa bu hammaddeden yoksun olsaydı bugün bildiğimiz anlamda bir yaşam mümkün olmazdı. Organizmaların biyolojik evrimi, karbon sayesinde mümkün olmuştur. (Dünyadaki yaşam neden karbon bazlıdır? başlıklı makalemizi okumak için tıklayabilirsiniz.) Yaşam kompleksliğini karbona borçludur. Organizmanın geliştirdiği kompleks sistemlerin temelinde karbon vardır. Ancak karbonun küçük bir bölümü radyoaktiftir. Bir organik maddenin…
Bitkinin kökleri, topraktan suyu nasıl emiyor diye hiç düşündünüz mü? Herhangi bir yardım söz konusu olmaksızın bitki köklerine temas eden su ve besinler, yer çekimine meydan okuyarak, bitkinin en uç kısımlarına kadar yükselir. Camdan yapılmış ince bir tüpü, su dolu bir kaba batıracak olursanız, suyun tüpe adeta tırmandığını görürsünüz. Olağanüstü gibi görünen bu fiziksel hareket,…
2017 yılında, “Great Internet Mersenne Prime Search” (asal sayıları aramak için gönüllüler tarafından yürütülen bir proje) büyük bir keşifte bulundu: İnsanlık tarafından bilenen en büyük asal sayıyı buldu. Bir önceki keşif, 2015 yılında yapılmıştı ve son bulunan asal sayıdan 5 milyon basamak eksikti. 2017’de bulunan bu en büyük asal sayı tam 23.249.425 basamaktan oluşuyor. Yanlış okumadığınız,…
Aynı pozisyonda bir saat bile otursak bacaklarımızı kıpırdatmak istediğimizde uyuşmuş olduklarını fark ederiz. Daha çok bacaklarda ortaya çıkan uyuşma hissi ile ilgili çeşitli tarifler yapılır: Gıdıklanma, karıncalanma, ağrı, rahatsızlık hissi ya da tamamen hissizlik. Bu rahatsızlık hislerine yol açan kanın pıhtılaşma mekanizmasının devreye girmiş olmasıdır. Öte yandan uyuduğumuzda 6-7 saat boyunca yatağa uzanmış (çoğunlukla) bir…
Mangalda çok iyi pişmiş hatta kısmi olarak yanmış et lezzetine bayılanlardan biriyseniz, yanık besinleri tüketmeden önce bir kez daha düşünmelisiniz. Çünkü yanmış gıdaların kansere yol açabileceği düşünülmektedir. Peki bu düşünce ne kadar doğru? Yüksek sıcaklığa maruz bırakılarak pişirilen yiyeceklerde, akrilamid adı verilen bir molekül ortaya çıkar. Potansiyel olarak kanserojen olan bu kimyasalı ihtiva eden birçok…
X-Men adlı filmin giriş sahnesinde, James McAvoy barda güzel bir kadınla konuşurken kamera ağır ağır kadının gözlerine odaklanır. İşte o anda izleyici, kadının güzelliğine güzellik katan bir özelliğini daha fark eder: Kadının gözlerinin rengi birbirinden farklıdır. Profesör Charles Xavier’nin dediği gibi anatomide bunun adı heterokromi’dir. Farklı anlamanına gelen hetero ve renk anlamına gelen krom kelimelerinden türetilmiş…
İnsanoğlunun sonu gelmez merakı, dünya dışında bir yaşam olup olmadığı ile ilgili birçok spekülasyona ve araştırmaya yol açmıştır. Bu merak, Voyager’larla uzayın engin derinliklerinde hassas gözlemler yapmamıza neden olmutur. Astrofiziğin en temel meraklarından biri de dünya dışı bir uygarlık varsa (yani bir gün keşfetmemiz mümkün olursa) bunların nasıl bir doğaya sahip oldukları ile ilgilidir. Biyokimyadan yola…
Çocukluk yıllarında çok sevdiğim gençlik filmleri tipik bir sahne ile başlardı. Kahramanımız (genellikle sarışın güzel kız) çalar saatin sesine aldırış etmeden uyumaya devam eder. Saat çalarken, zaman hızla ilerler ve nihayet kahramanımız uyanır, süratle giyinir kitaplarını eline alır, saçlarını savurarak mutfağa girer, buzdolabından çıkardığı portakal suyu şişesinden bir yudum alır ve koşarak evden çıkardı. Bizim…
Yıldırım, en çok korkulan doğa fenomenlerinin başında gelir. Gökyüzünde göz kamaştırıcı kılıçlar ve hemen ardından ürkütücü bir patlama sesi karşısında irkilen arkaik atalarımız, yıldırım üzerine birçok efsane üretmişlerdir. Örneğin şimşek tanrılarının, kızdıkları insanların yaşadığı toprakları lanetledikleri gibi. İnsanoğlunun doğa olayları ile ilgili bilgileri arttıkça, bu efsanelerin çoğu unutulmuşsa da halen bilmediğimiz konular hakkında “efsaneler” üretmeye…
Stresin yaydığı gerginlik, yanaklara süzülen tuzlu suyla dağılırken vücudumuzda neler olur? Hüzün olduğu yerde dursa da ağlamak vücudumuzu yumuşatır ve rahatlatır. Burnumuzda, boğazımızda ve nefesimizde bazı değişiklikler olur. Burun Hepimizin bildiği gibi ağladığımızda burnumuz da akmaya başlar. Çünkü duygusal tepki, lakrimal bezleri harekete geçirerek gözyaşı üretimine yol açar. Gözyaşları, burnumuza açılan gözyaşı kanallarından süzülür. Burada mukoza ile…