Hareketli parçaları olan tüm makinelerin uzun ömürlü olabilmeleri için belirlenmiş aralıklarla bakımlarının yapılması gerekir. Otomobil, motosiklet, kamyon vb. araçların her yıl birkaç defa bakım için servise girmemeleri tehlikeli kazalara veya masraflı arızalara yol açabilir. Bakımı yapılmamış olan bir otomobil sahibini bir süre daha A noktasından B noktasına götürmeye devam eder ama bu aracın sahibi her an her yerde kötü bir sürprizle karşılaşmaya hazır olmalıdır.
Araçların bazı parçalarının düzenli olarak değişmesi gerekir ancak değişmesi gereken en zaruri şey motor yağıdır. Hatta yağ lambasının yanması durumunda arabanın asla çalıştırılmaması gerektiği sürücü adaylarının ilk öğrendiği bilgiler arasında yer alır.
Motor yağının niçin bu kadar önemli olduğu ve neden düzenli olarak değiştirilmesi gerektiği sorularını yanıtlayabilmek için öncelikle motor yağının ne işe yaradığını açıklamalıyız.
Motor yağı ne işe yarar?
Motor yağının birkaç çok önemli görevi vardır: İlki ve en önemlisi motor ve motorun parçalarını yağlamaktır. Yağ, motorun içinde devridaim yaparak, motoru hareket ettiren parçaların (krank mili, piston halkaları, krank ana yatağı ve piston kolu yatakları vb.) sürtünmelerini azaltır. Hatta metalin metalle temas etmesini önler. Az da olsa motor parçalarını soğutur. Bunun da ötesinde motor yağı zararlı tortuları azaltarak motoru temizler. Motor karbon ile çalıştığı için karbonun yan ürünü olarak ortaya kurum ve is çıkar. Kurum, is ve diğer karbon atıkları motor parçalarının performansını olumsuz etkiler. Motor yağı bu atık ve tortuları çözerek motor parçalarının temizler.
Motor yağının düzenli olarak değiştirilme nedeni nedir?
Motor yağı yukarıda sayılan fonksiyonlarından birini kaybettiğinde yağın değiştirilmesi gerekir.
Motor yağının özelliklerini neden ve nasıl kaybettiğini soracak olursanız; her şeyden önce yağ hava ile temas ettiğinde oksitlenir. Ayrıca motorun (çalışma hızını artırmak için) ısısı çok yüksektir. Isının yüksekliği motor yağının daha hızlı bozulmasına yol açar. Motor yağı yanarak kirlenir (karbon yan ürünü olan is ve kurum nedeniyle), kalınlaşır ve işlevini kaybeder. Bununla beraber yağın içindeki katkı maddeleri de bozulur. Ancak motor yağının kalınlaşması gibi olması gerektiğinden daha ince bir forma sahip olması da performansını düşürür.
Doygunluk
Daha öncede söz ettiğimiz gibi motor yağı karbon atıklarını ve tortuları toplayarak motorun temizlenmesini sağlar. Ancak yağın bu maddeleri toplamasının da bir sınırı vardır. Yağın doygunluk sınırını aşması durumunda yağ etkinliğini kaybeder.
Toz ve kir
Araç motorlarına tozun girmesini önlemek neredeyse imkansızdır. Toz filtreleri dolduğunda, yağın filtrenin içinden geçmesi zorlaşır. Bu nedenle yağ daha fazla toz absorbe eder. Fazlaca toz absorbe etmiş olan yağın performansı düşer ve değiştirilmesi gerekir. Bu nedenle motor yağı değiştirilirken filtrelerin de değiştirilmesi önerilir.