50 yıl içinde, vahşi bir tilki türü, kuyruk sallayan, insanların elinden yemek yiyen bir türe nasıl dönüştü?
Tilki kürklerinin revaçta olduğu 50’li yıllarda, bazı girişimciler doğadan yakaladıkları tilkileri çiftliklere getirerek, tıpkı koyun ve sığır besiciliği gibi tilki üretmeyi denediler. Ancak başarısız oldular. Çünkü doğal ortamından alınan tilki, esaret altında saldırganlaşıyor, üremiyor, üstelik hem kendisine hem de bakıcısına zarar veriyordu.
Yapay Seçilimle Evrim Deneyi
1959 yılında Rus zoolog Dmitry Belyayev, görece olarak daha uysal tilkileri çiftleştirerek, türün yapay seçilimle evrim geçirmesini sağlayabileceğini iddia etti. Bakıcıları tarafından daha sakin olduğu tespit edilen tilkileri alarak, teorisini test etme çalışmalarına başladı. Bu tilkilerin üremesi sağlandıktan sonra, her batından en sakin yavrular seçildi. Agresif davranışlar sergileyenler, deney dışında kalırken, uysal olanlara elverişli koşullar sunularak üremelerinin artmasına çalışıldı.
Sadece 6 jenerasyon sonra tilkilerin stres düzeyinde önemli bir düşüş olduğu gözlendi. 6. jenerasyon tilki yavruları, kafeslerin tellerinden bakıcılarına sokulmaya, hatta bakıcıların ellerini yalamaya başladılar. Vahşi gümüş tilki, evcil gümüş tilkiye yapay seçilimle evrilmişti.
Davranışsal özellikler ve evrim
Belyayev, deneyini yapmadan önce, kurdun evrilerek köpeğe dönüşmesine neden olan yapay seçilimde, önemli unsurun fiziksel özellikler değil, davranışsal özellikler olduğunu düşünüyordu. Tilkiler üzerinde yapmış olduğu deney, bu savını desteklemiştir. Davranışsal özelliklerin genetikle aktarılabildiği Gümüş Tilki’nin evcilleştirilmesi deneyi ile ispatlanmıştır.
50 yıl gibi bir zaman zarfında gözle görülecek kadar önemli bir değişim geçirmiş olan Gümüş Tilki, kurtların nasıl köpeğe dönüştüğü ile ilgili önemli bilgiler edinilmesini sağlamıştır. Evrim geçiren tilkilerin devam eden kuşaklarında fiziksel farklılıklar da ortaya çıkmıştır. Farklı kürk rengi, daha kısa kuyruk, düşük kulaklı yavrular doğmuştur. Günümüzde evcil tilkiler, özellikle Amerika’da ev hayvanı olarak yaygınlaşmıştır. Tıpkı köpek gibi kuyruk salladıkları ve sahipleri ile bağ kurdukları gözlenmektedir.
Kaynak: