İngiliz televizyon kanalı “Channel 4”, 2016 yılında, “realty şov”un yeni bir türünü denediği çok ilginç bir yarışma tasarladı. 23 yarışmacı, kendi kendine yeten bir topluluk kurmak üzere, İskoçya’da izole edilmiş bir adaya gönderildi. Programın bir yıl sürmesi planlanmıştı. İlk dört bölüm yayınlandıktan sonra, izleyici ilgisinin yetersizliği nedeni ile program yayından kaldırıldı. Ancak adada kalan 10 yarışmacı, bunu bilmeden yıl boyunca adada yaşamaya devam etti.
Yarışma Formatı
Ülkemizde yayınlanan “Survivor” da olduğu gibi, yarışmacılar izole edilmiş bir adaya gönderildi. Ancak “Survivor”dan farklı olarak, “Cennet” anlamına gelen “Eden” adlı yarışmada amaç, sadece bir yaşamda kalma mücadelesi değildi. “Modern yaşamdan bıkmadınız mı? Herşeye yeniden başlamak istemez misiniz? sloganlarıyla yapılan tanıtımlara gelen başvurular arasından, 23 yarışmacı belirlendi.
Amaç
Programın amacı, sosyal bir deney gerçekleştirmekti. Modern yaşama dair herşeye meydan okuyarak, mutlu olmak için neyin gerekli olduğunu, yaşadığımız topluma ilişkin beklentilerimizi ve toplumdan nasıl etkilendiğimizi gözler önüne serecek bir yarışma olması amaçlanmıştı. Katılımcıların teknolojiden ve modern yaşamın hızından uzak, kendi kendine yeten bir topluluk oluşturup oluşturmayacaklarının saptanması amacı ile yola çıkan yapımcılar, katılımcıların yalnızca hayatta kalmalarını değil, gelişmelerini ve bunu yaparken çekilecek görüntülerin, insan hikayeleri içermesini umuyorlardı.
Katılımcılara kendi kendine yeten bir topluluk kurma dışında hiçbir görev verilmedi. Yarışmacılar beslenme, barınma gibi ihtiyaçlarını, kendi yöntemleri ile çözme konusunda serbest bırakıldılar.
Sıfırdan bir topluluk kurulabilmesi için yarışmacılara birçok materyal sağlandı:
- Çiftlik hayvanları – keçi, koyun, domuz ve tavuk.
- Balık tutma ve avcılık ekipmanları, güvenli bir şekilde saklanan tek atış silahı ve bir kürek çekme botu,
- Marangoz testereleri dahil bina ekipmanları,
- Aşçı bıçakları ve kapları dahil olmak üzere pişirme ekipmanları,
- Gıda muhafaza malzemeleri ve bir başlangıç kiti (patates, soğan ve şalgam, yağ, fındık ve tohum, yulaf unu, un, şeker, meyve, tuz ve biber, sirke dahil olmak üzere)
- Hijyen ekipmanları, (örneğin tuvalet yapabilmelerine imkan verecek malzemeler)
Güvenlik ekipmanları (örneğin GPS ve kalp monitörleri) - Tıbbi malzemeler(insan ve hayvanlar için)
- Referans kitaplar(örneğin, besinleri muhafaza etme, sebze yetiştirme vb.)
- Bahçecilik malzemeleri, tohumlar ve hayvan yemi
- Bireysel “go-pro” kameraları.
- Bütün bunlara ilave olarak, her yarışmacı sırt çantasında kendi kişisel eşyalarını getirdi. Kişisel eşyalar arasında fotoğraf, mektup, alkol, tütün, kalem, prezervatif vb. malzemeler vardı.
- Çoban olan yarışmacının, çoban köpeğini de beraberinde getirmesine izin verildi.
Kameralar ve çekimlerde kullanılan ekipman
Taşınabilen 45 kamera ve eğitimli 4 kameramanın görev aldığı adada, yarışmacılara da go-pro kameraları verildi.
Cennet mi Cehennem mi?
Yarışmacıların 13’ü yarışma başladıktan bir süre sonra yarışmayı terk etti. Televizyon kanalı konu ile ilgili açıklama yapmazken, ayrılan yarışmacıların sosyal medya hesaplarında, adadaki yaşamın cehenneme benzediği yorumları yer aldı. Ayrılan ilk yarışmacı Tara Zieleman, diğer yarışmacılar tarafından zorbalığa maruz kaldığını iddia etti. Diğer bir yarışmacı Tom Wah ise yarışmanın televizyonda yayınlanan bölümlerinin gerçekleri yansıtmadığını söyledi. Aşırı açlık ve yarışmacıların birbirine uyguladıkları sosyal tacize varan hikayeler İngiltere basınında da hayal kırıklığı yarattı.
The Sun gazetesinde yer alan habere göre; Eden’in yapımcısı Liz Foley, sosyal normların ortadan kalkmasıyla insanların diğerlerinden gizledikleri yönlerinin açığa çıktığını gördüklerini itiraf etti.
Yarışmada kalarak bir yıllık deneyimi tamamlayan 10 yarışmacı evlerine döndüklerinde, programın ilk dört ay sonunda yayından kaldırıldığını öğrendiler. 8 ay boyunca izlendiklerini sanarak tecrit edilerek yaşamış olmaları, televizyon kanalına ve yapımcılara yönelik eleştirilere ve tartışmalara yol açtı.
Kanal 4, “Eden’deki yarışmanın bittiğini ve katılımcıların eski yaşantılarına geri döndüğünü doğrulayarak, Eden’in 2017 yılında ekrana geri döneceğini bildirdi.
Kaynaklar: