İnsanların rasyonel olarak, inançları ile çelişen kanıtlarla karşılaştıklarında, inançlarını bu yeni kanıta göre düzenlemeleri beklenir. Ancak gerçek hayatta bu nadiren gerçekleşir. Çünkü insanlar, yeni bir kanıt ile karşılaştıklarında, inançlarından şüphe etmek yerine, kanıtı reddetme eğilimi gösterirler. Maalesef ki bu durum dayanaksız inançların daha da derinleşmesine yol açar. Bu bilişsel ön yargı çeşidine, Geri Tepme Etkisi (Backfire Effect) denir. Geri Tepme…
Akşam yemeğini çok erken(saat 18.30 civarı) yedikten sonra ağzınıza hiçbir şey koymamayı öneren diyetlerden birini denediniz mi? Eğer denediyseniz çok iyi bilirsiniz ki kanınızdaki zil sesini duymamaya çalışarak uyduğunuz gecelerin sabahında, oldukça tok hissederek uyanırsınız. Aslında çok aç olduğumuz halde, vücudumuzda neler oluyor da tok hissediyoruz? Açlık durumu ve oruç Oruç, insan vücudunun belirlenmiş bir…
ALS hastalığı, diğer hastalıklara kıyasla hem devletlerin hem de ilaç şirketlerinin fazla ilgi göstermediği, yeterli kaynak ayırmadığı bir hastalıktı. Sosyal medyada, ALS hastalığı ile ilgili farkındalığı artırmak ve araştırmalara kaynak yaratmak için viral bir kampanya başlatıldı. İnsanlar önce bunun saçma bir kampanya olduğunu düşündüler ama kampanya insanoğlunun en büyük gücünün uyanmasını sağlamıştı… Kampanya, insanı hayvanlar aleminin…
Filmlerde sıklıkla karşılaştığımız, ince hesaplarla cinayet işleyen, sahtekarlık yapan ve sebep olduğu acılarla ilgili hiç vicdanı sızlamayan, tüyler ürpertici tiplere “psikopat” deriz. Benzer şekilde ürkütücü bazı karakterlere de “sosyopat” diyoruz. Bu ikisi arasında farklar nelerdir? Hangisi daha tehlikelidir? Bütün psikopatlar ve sosyopatlar tehlikeli midir? Psikopati Psikopati bir kişilik bozukluğu hastalığıdır. Biyolojik bir rahatsızlık olmasına karşın, teşhis edilmesi güçtür,…
Mektup zarfının alıcı adına; Tanrı, adres bölümüne de İsrail yazarsanız, mektubunuz, Kudüs’teki Ağlama Duvarı’na gider. Bunun nedeni, çok eski geleneğe dayanır. Binlerce yıldır el yazısı ile yazılan dua ve dilekler, Yahudilerce kutsal sayılan Ağlama Duvarının dev taşları arasına bırakılıyor. İsrail posta servisi, Kudüs’e kadar gidip, dilek ve dualarını bizzat sunamayan inananlara böyle bir kolaylık sağlamış.…
Hep bir ağızdan bağırarak söylenen şarkılar sıralamasında açık ara birinci olacak “Happy Birtday To You” şarkısı, ulusal müzik yayıncısı Warner/Chappell’a onlarca yıldır milyonlarca dolar kar sağlıyordu. Ancak bir grup bağımsız sanatçı, efsane şarkının halka ait olduğuna inanıyordu. Başlatılan hukuk mücadelesinde, eski bir şarkı kitabının sararmış yaprakları, mahkemeye kanıt olarak sunuldu. Sevilen şarkının oldukça eskiye giden bir tarihi var. Şarkının…
Karar vermenin güç olduğu zamanlarda, duygularımızın etkisinde kalmamaya çalışırız. Çünkü hepimizi çok iyi biliriz ki bazen aklımızın kesinlikle emin olduğu seçimleri bile duygularımız yüzünden yapamayız. Bazen de duygularımız o kadar baskın olur ki, aklımız adeta susar. Sosyal ilişkilerimizden finansal konulara, yaşam tarzımızdan alışkanlıklarımıza kadar hayatımızın her alanında karşımıza çıkan seçeneklerden hangisini seçeceğimize karar verirken, kararımızın daha…
Şeffaflık ilüzyonu, duygularımızı ve düşüncelerimizi belli etmek istemediğimiz anlarda ortaya çıkan, içsel durumumuzun başkaları tarafından, gerçekte olduğundan çok daha fazla anlaşıldığına dair çoğu insanın yaşadığı bilişsel bir yanılgıdır. Bu yanılgı, başkasının gözü ile kendimize bakarken, kendimiz hakkında başkalarından daha fazla bilgiye sahip olduğumuz gerçeğini, gözden kaçırmamızdan kaynaklanır. Ancak bu fenomeni öğrendikten sonra, bu yanılgıya düştüğümüz anları tespit…
Pekin 2008 Olimpiyatları öncesinde, Çin Hükümeti protesto gösterisi düzenlemek isteyenlerin başvuruda bulunabileceğini ilan eder. Protesto hakkının hükümet tarafından kabul ediliyor olması, Çin’in insan hakları ihlalleri konusundaki kötü şöhretini düzeltmeye çalıştığı umuduna yol açar. Ancak izin almayı başaran bir başvuru sahibi olmadığı gibi başvuruda bulunanların bir kısmı tutuklanmış bir kısmı ise kaybolmuştur! Toplum Güvenliği Bürosu, 23 Temmuz günü, Olimpiyat boyunca protesto…
1933 yılından bu yana yapılan birçok çalışma göstermiştir ki hedeflerimiz hakkında konuşmak, hedeflerimize ulaşma ihtimalimizi azaltıyor. Çünkü dillendirilen hedefler, birer “sosyal gerçeklik” haline gelerek, o hedefe ulaştığımızda elde edeceğiniz tatmin duygusuna yol açıyor. Hedef gerçekleşmeden gelen tatmin duygusu da doğal olarak motivasyonun düşmesine neden oluyor. Dillendirilen niyetlerin gerçekleşmesini engelleyen mekanizma nedir? Kimliğimize kazandırmak istediğimiz özelliğe giden basamakları…