Çoğumuz bu isme, adı ile anılan viyadük vesilesiyle aşina olsak da aslında Molla Gürani, Osmanlı Tarihi’nin en renkli karakterlerinden biridir. Hatta Osmanlı’nın en büyük padişahlarından biri olan Fatih Sultan Mehmet’i yetiştiren hoca olarak tarihimize tesir etmiş önemli bir şahsiyettir. Nerelidir? Doğu illerinden birinde doğduğu kesindir ama tam olarak neresi olduğu konusunda farklı iddialar vardır. Aslen…
Araştırmalar, günümüzün en yaygın sorunlarından biri olan depresyonun giderek yaşamlarımızı daha fazla kuşattığını gösteriyor. 80 yıldır artmakta olan depresyon sorununun kökenine dair sayısız araştırma yapılmış, teori geliştirilmiştir. Depresyonun hem nedenleri hem de semptomları çok çeşitlidir. Ancak görülme sıklığı bakımından öne çıkan semptomlardan biri, iştah değişimidir. Depresyon, pek çok kişinin iştahını kapatırken, bazı kişilerdeyse tam tersi…
Takdir edilme arzusuna karşı koyamayıp, yapmayı istemediğiniz bir şeyi yaptığınız ya da çok istediğiniz bir oyuncağı almak için ağlayıp, tepindiğiniz oldu mu? Çocukluğa dair gibi görünen bu deneyimler, aslında yaşam boyunca kişinin çevresinden edindiği öğrenme şekline uygun olarak devam ediyor. Bu makalede, Skinner’in öğrenme teorisinin temel unsurları olan negatif ve pozitif güçlendirmenin ne olduğu, etkileri…
Suyun yaşamımız için önemi, hepimizin malum; susuz kalmanın riskleri de… Bu yüzden günlük su tüketim miktarı konusunda sonu gelmez tartışmalara da aşinayız. Eskiden günde en az 8 bardak su içilmesi gerektiği söylenirdi ama şimdi kişinin vücut ağırlığına göre içmesi gereken su miktarının belirlenmesi gerektiği söyleniyor. Konu ile ilgili araştırmalar devam ediyor ve uzmanların uzlaştığı tek…
Duygular yaşamımızı derinden etkiler. Bazen yeryüzünü cennete çevirir bazen de cehenneme… Kişiliğimizin gelişmesinde de etkilidir, anılarımıza dair kayıtların tutulmasında da… Yani özetle duygular, bizi biz yapan her şeyi derinden etkiler. İnsanoğlu duyguların önemini fark ettiğinden bu yana konu ile ilgilenmiş, pek çok teori geliştirmiş, pek çok çalışma yapmıştır. Cevabı aranan temel soru şudur: Duygular nereden…
Meyve sebze alırken tazeliğe önem veririz. Taze ürünler iştahımızı açarken çürümüş olanlara bakmak bile zor gelir. Tazeliğe çok önem vermemize karşın birçoğumuzun konu ile ilgili biyoloji bilgileri yetersizdir. Bu makalede, hasat ve olgunlaşma süreçleri ile tazeliği koruma stratejileri özetlenmiştir. Hasat Alışveriş sepetimizdeki bir manav reyonu ürününün, dalından ne zaman ayrılmış olduğunu hiç merak ettiniz mi?…
Ölüm Vadisi, Kaliforniya’nın Nevada sınırındaki Mohave Çölü’ndedir. Üstelik vadi, çölün büyük bir kısmını oluşturur. Ölüm Vadisi birçok yönüyle ilginç bir bölgedir: Kuzey Amerika’nın en alçak (-82), en sıcak ve en kurak bölgesi. Bununla birlikte vadi 3 bin metreden daha yüksek dağlara da ev sahipliği yapıyor. Doğuda Amargosa Bölgesi, batıda Panamint Bölgesi, kuzeyde Sylvania Dağları ve…
Genlerimizle ilgili çığır aşan keşifler, kendimiz hakkında pek çok şey öğrenmemizi sağladı. Genetik kompozisyona bakarak, bireysel özellikleri doğruya yakın bir şekilde tahmin etmek mümkün. Üstelik yapılabilecekler tahminle de sınırlı değil. CRISPR gibi gelişmiş genom düzenleme araçları, bazı özelliklerin geliştirilmesi ve hastalıklara yatkınlığın ortadan kalkması için genlere müdahale edebilme yollarını buldu. Genetik mühendisliği; embriyonun genetik profiline müdahale…
Şu anda Dünya’nın birkaç noktasında insanlar, yerin derinliklerinden yeryüzüne fışkıracak sıcak suyu görmek için bekliyorlar. Gayzer adı verilen bu ilginç jeolojik oluşumlar, Dünya’ya değil, Güneş Sistemi’ne özgüdür. Dünya’daki en ünlü gayzerler: Amerika’da (Wyoming), İzlanda’da (Stokkur Gayzeri) ve Afrika’dadır (Danakil Çöküktüsü). Gayzerler magmanın yüzeye yaklaştığı volkanik bölgelerde oluşur. Su, kayalıklardaki çatlaklar ve kırıklardan aşağı sızar. Bu…
Yale Üniversitesi’nde yapılan ve Nature dergisinde yayınlanan araştırmaya göre gezegenimizdeki ağaç sayısı 3 trilyondur. Bu da yaşayan her insana karşılık doğada 420 ağaç olduğu anlamına gelir. Bu sayı, kulağa yüksekmiş gibi geliyor ama aslında öyle değil. Çünkü bu verilerden hareketle son buzul çağından bu yana (yani son 11 bin yılda) ağaç sayısının yarıya düştüğü ve…