Bir şeyin “iyi” veya “kötü” olarak kabul edilmesinin o şeyin “yeni” veya “eski” olmasına bakılarak karar verilmesine “Yeni olan iyidir” Safsatası (The Appeal to Novelty Fallacy) denir. Sıklıkla kullanılan safsata türlerinden biridir. İnsanın düşünce süreçleri üzerinde bir şeyin yeni, modern veya eski olmasının güçlü bir etkisi vardır. Mantık hatasının gizlenmesinde bu güçlü etkiden faydalanılır. Bu makale yeni olan iyidir…
Eğer bir kediniz varsa kedilerin karton kutulara olan özel ilgilerini fark etmiş olmalısınız. Kedilerin nazarında en havalı oyuncaklar bile basit bir karton kutuyla kıyaslanamaz. Boş ambalaj kutuları hatta içine girecekleri her türlü obje (çamaşır sepetleri, çekmeceler, bavullar, çantalar vb.) kedilerin dikkatini çeker. Birbirinden ilginç görüntülere neden olan kutu sevdasının neden kaynaklandığını merak ediyorsanız, okumaya devam…
Uzaydaki insan varlığı Kasım 2011’den beri hiç aralıksız devam ediyor. Yuri Gagarin’den (uzaya çıkan ilk insan) sonra uzaya yaklaşık 550 kişi daha çıktı. Bunca deneyimden sağ salim çıkmış olmamıza rağmen bir bebeğin uzayda doğduğunu hayal etmek hiç kolay değildir. Astronotlar uzayda hayatta kalmak için onlara rehberlik edecek birçok bilgi ile donatılmış ve fiziksel dayanıklılık testlerinden…
Hareketli parçaları olan tüm makinelerin uzun ömürlü olabilmeleri için belirlenmiş aralıklarla bakımlarının yapılması gerekir. Otomobil, motosiklet, kamyon vb. araçların her yıl birkaç defa bakım için servise girmemeleri tehlikeli kazalara veya masraflı arızalara yol açabilir. Bakımı yapılmamış olan bir otomobil sahibini bir süre daha A noktasından B noktasına götürmeye devam eder ama bu aracın sahibi her…
Öğrenilmiş çaresizlik, hemen herkeste ortaya çıkabilen ve aşırı durumlarında ciddi sonuçları olan bir düşünce şeklidir. Dün yayınlamış olduğumuz makalemizde öğrenilmiş çaresizliğin ne olduğunu ve konu ile ilgili yapılmış çalışmaları özetlemiştik. Bu makalede ise öğrenilmiş çaresizliğin negatif etkileri ve üstesinden gelme yöntemlerine yer verilmiştir. En basit tarifi ile öğrenilmiş çaresizlik, belirli bir durumda sürekli olarak olumsuz tepki almanın…
Öğrenilmiş çaresizlik, belli bir durumda sürekli olarak olumsuz tepki alma deneyimi sonucunda ortaya çıkan başarısızlığı kökten kabullenme durumudur. Başarısızlığı kabulleniş öylesine güçlü bir psikolojik etkidir ki bazen başarısızlığın önündeki tüm engeller kalksa da kişi başarısız olacağına inandığı için engelin kalkmış olduğunu fark edemez. Öğrenilmiş çaresizlik kendini gerçekleştiren kehanet gibi deneyimleyen kişinin kaderi olabilir. Üstelik öğrenilmiş…
Buzdolabını açıp ne aradığınızı unuttuğunuz oluyor mu? Ya da gözlüğünüzü almak için oturma odasına gidip başka bir şey yapıp döndüğünüz? Belki de hepsinden kötüsü kendinizi bir odanın ortasında ayakta dikilip, boş boş etrafa bakarken bulmak. Neden buradayım, ne yapıyorum? Sıklıkla ortaya çıkan bu ürkütücü deneyimlerin nedeni psikolojide “kapı etkisi” adı ile tanımlanmış bir fenomenden kaynaklanıyor.…
Bazı içkilerin “temiz içki” bazılarının “baş ağrısı sebebi” bazılarının ise “içkilerin en kötüsü” gibi yakıştırılmalarla anıldığını duymuşsunuzdur. Bu yakıştırmalar, içkilerin neden olduğu akşamdan kalma semptomlarına bakılarak yapılır. Kuşkusuz bunlar son derece sübjektif değerlendirmelerdir. Zaten hepinizin bildiği gibi “temiz içkiler” kişiden kişiye değişmekte, “en kötü içki”lerin üretimi devam etmekte hatta bunlardan bazıları çok yüksek fiyatlarla satılmaktadır.…
Bu makale para tuttuktan sonra ellerin mutlaka yıkaması gerektiği uyarısını duyarak büyüyen ancak el yıkama konusunda hiçbir hassasiyeti olmayan kişilerin de hastalanmadan yaşayabildiklerini görünce acaba Annem ve Anneannem yanılıyor muydu diye soranlar için yazılmıştır. Şu anda cüzdanınızdaki paralar bankadan henüz çektiğiniz gıcır gıcır banknotlardan oluşmuyorsa muhtemelen size gelmeden önce yüzlerce elden geçmiştir. Üstelik muhtemelen bu uzun…
Kara para aklamak diye bir şey olduğunu bilmeyenimiz yoktur ancak illegal yoldan elde edilmiş kazancın neden mutlaka aklanması gerektiği ve bunun tam olarak nasıl yapıldığı konusu bazılarımız için muğlaktır. Bu makale, kara para aklama konusunda kafasına yatmayan şeyler olan okuyucular için kaleme alınmıştır. Para aklamak nedir? Öncelikle sözlük anlamıyla başlayım. Bu iş için “aklamak” kelimesinin…