Kesin olarak kabul edilmesi uzun sürmüş olmasına karşın umami, acı, tatlı, ekşi ve tuzlu gibi temel tat kategorilerinden biridir. Japonca lezzetli anlamına gelen “umai” ve tat anlamına gelen “mi” kelimelerinden türetilmiştir. Umami’yi “hoşa giden tat” olarak çevirebiliriz. Bu tat kategorisine adı, Profesör Kikunae Ikeda tarafından verilmiştir. Bütün dillerde “umami” olarak kullanılmaktadır. Bu tadın beşinci temel…
Birçoğumuz yenilikçi çözümler bulmanın çok zor ve doğal bir yetenek olduğunu varsayıyoruz. Ancak araştırmalar inovasyonun yani yenilikçi çözümler bulmanın öğrenilebileceğini gösteriyor. Bu makale yenilikçi süreçlerin nasıl işlediğini açıklayan araştırmalara dayalı bir teoriyi açıklamak ve yenilikçi çözümler geliştirme yeteneğimize katkı sağlayabilecek basit yönergeleri özetlemek amacı ile kaleme alınmıştır. Belirsiz Özellikler Hipotezi (The Obscure Features Hypothesis) Binden…
100 metreyi 9,69 saniyede koşarak Dünya’nın en hızlı ikinci atleti kabul edilen Tyson Gay, (birinci Usain Bolt) Londra’daki 2012 Yaz Olimpiyatları’nda kazandığı gümüş madalya da dahil olmak üzere çok sayıda madalya kazanmıştır. Ancak Mayıs 2013’te yapılan testlerde anabolik steroid pozitif çıktığı için, belirli bir süre yarışması yasaklanmış ve Amerika Birleşik Devletleri Doping Ajansı (USADA) tarafından…
“Çarşıdan alınmaz, mendile konulmaz, tadına doyulmaz?” bilmecesinde de tarif edildiği gibi uykuyu sevmeyene pek rastlanmaz. Uyku temel ihtiyaçlarımızdan biridir ve yaşamımızın yaklaşık üçte birini kapsar. Bu kadar önemli olmasına ve bu alanda çok sayıda çalışma yapılmış olmasına karşın uyku, birçok yönüyle gizemini korumaktadır. Bilim insanlarının geliştirdikleri birtakım hipotezler olmasına karşın neden uyuduğumuza dair kesin bir cevap…
Araştırmacılar, Botswana’daki gözlemleri neticesinde, Afrika yaban köpeklerinin birlikte karar alabilmek için “spesifik bir vokalizasyon” sistemi geliştirdiklerini gözlemlediler. Afrika yaban köpekleri ava çıkma kararını oylama yaparak belirliyorlar. Üstelik köpeğin dominantlık derecesine uygun oy hakkı var. Şöyle ki ava çıkma kararının alınması için, 3 büyük yaban köpeğinin oyu yeterliyken nispeten küçük yaban köpeklerinin 10 oy toplamaları gerekiyor.…
Artık hemen her yerde internete ulaşabiliyoruz. Ofis, ev, alışveriş merkezi, kafe, restoran vb. binlerce yerde kablosuz internet erişimi imkanına sahibiz. Özellikle şehirde yaşayan insanlar için internet bir lüks olmaktan çoktan çıktı, hatta hava ve su gibi bir hak olduğu konuşulmaya başlandı. Artık bekleme salonlarına dergi, kitap koymak gerekmiyor herkes kendisine özel içerikleri cebinde taşıyor. Yeryüzünden…
Prozopagnozi (prosopagnosia), yüz körlüğü adı verilen bilişsel bir bozukluktur. Bu bozukluğun görme yetisi ve körlükle hiçbir ilgisi yoktur. Prozopagnozi, Yunanca “yüz” anlamına gelen “prospon” ve “bilinmezlik” anlamına gelen “agnosia” kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Çok farklı dereceleri olmakla birlikte prozopagnozi her 50 kişiden 1’inde görülür. Prozopagnostikler bir insanın yüzüne baktıklarında yüzü detayları ile görebilmelerine rağmen bir bütünlük…
Tıpkı su ve yiyecek gibi uyku da temel hayati ihtiyaçlarımızdan biridir. Yetersiz uyku depresyon riskini artırır, kalp ve damar sağlığını olumsuz etkiler, bilişsel zorluklara ve hafıza sorunlarına yol açar. Uyku bozukluklarının ruh hali, genetik eğilimler, sağlık sorunları vb. sayısız nedeni olabilir. Bu nedenler arasında en fazla öne çıkan ise ışığa maruz kalmadır. Kanımızdaki melatonin hormonunun…
İnsan duygularının geniş spektrumunda keder ve üzüntü baş edilmesi zor olan duygu durumlarıdır. Bunlar belirli bir olay sonucunda ya da kişinin herhangi bir keşfi nedeni ile ortaya çıkabilir üstelik çok uzun da sürebilir ancak “depresyon”la karıştırılmamalıdır. Son yıllarda gündelik dilimize giren “depresyon” terimi, üzüntülü ve kederli olduğunu anlatmanın bir ifadesi olarak kullanılmaya başlanmıştır ancak “depresyon”…
Karamsarlık ön yargısı kötü şeylerin olma ihtimalinin abartılmasına neden olan bilişsel bir ön yargıdır. Bu ön yargı, insanların düşünce süreçlerini çarpıtır ve duygusal sağlığa zarar verir. Bu yüzden karamsarlığın çeşitli psikolojik rahatsızlıklarla ve özellikle depresyonla güçlü bir ilişkisi vardır. Bu makale bu ön yargıyı nasıl tespit edebileceğimiz ve olumsuz etkilerinden nasıl sakınabileceğimiz konusunda ipuçları verebilmek…