Öğrenilmiş çaresizlik, belli bir durumda sürekli olarak olumsuz tepki alma deneyimi sonucunda ortaya çıkan başarısızlığı kökten kabullenme durumudur. Başarısızlığı kabulleniş öylesine güçlü bir psikolojik etkidir ki bazen başarısızlığın önündeki tüm engeller kalksa da kişi başarısız olacağına inandığı için engelin kalkmış olduğunu fark edemez. Öğrenilmiş çaresizlik kendini gerçekleştiren kehanet gibi deneyimleyen kişinin kaderi olabilir. Üstelik öğrenilmiş…
Buzdolabını açıp ne aradığınızı unuttuğunuz oluyor mu? Ya da gözlüğünüzü almak için oturma odasına gidip başka bir şey yapıp döndüğünüz? Belki de hepsinden kötüsü kendinizi bir odanın ortasında ayakta dikilip, boş boş etrafa bakarken bulmak. Neden buradayım, ne yapıyorum? Sıklıkla ortaya çıkan bu ürkütücü deneyimlerin nedeni psikolojide “kapı etkisi” adı ile tanımlanmış bir fenomenden kaynaklanıyor.…
Uykuyu bedenin ve beynin kapatıldığı bir süreç olarak görme eğilimindeyiz. Ancak bu doğru değil. Uyku birçok işlemin (düzenleme, güçlenme, iyileşme vb.) gerçekleştiği son derece aktif bir süreçtir. Bilim, uykunun sağlığımızdaki kritik fonksiyonlarını keşfetmiş olsa da vücudumuzun neden böylesi uzun bir uyku sürecine ihtiyaç duyacak şekilde geliştiğini henüz keşfedememiştir. Uyku vücudumuzun yeni güne hazırlanmasını sağlar. Kasların…
Karamsarlık ön yargısı kötü şeylerin olma ihtimalinin abartılmasına neden olan bilişsel bir ön yargıdır. Bu ön yargı, insanların düşünce süreçlerini çarpıtır ve duygusal sağlığa zarar verir. Bu yüzden karamsarlığın çeşitli psikolojik rahatsızlıklarla ve özellikle depresyonla güçlü bir ilişkisi vardır. Bu makale bu ön yargıyı nasıl tespit edebileceğimiz ve olumsuz etkilerinden nasıl sakınabileceğimiz konusunda ipuçları verebilmek…
İleri yaşlarda hamile kalma ihtimalinin genç yaşlara göre daha düşük olduğunu hem doğumun hem de bebeğin anne karnındaki gelişim sürecinin bir takım ekstra riskler barındırdığını biliyoruz. Ancak Avrupa Gelişim Psikolojisi Dergisi’nde (European Journal Of Developmental Psychology) yayınlanan bir araştırmaya göre bu dezavantajlar bir defa aşıldıktan sonra yani bebek dünyaya geldikten sonra ileri yaşlarda anne olmak avantajlı…
Yaşamınızda size “iyi gelmediği” için bir ilişkinizi bitirmeniz (veya sınırlandırmanız) gerekti mi? Böyle bir durum söz konusu olduğunda, size iyi gelmeyen kişinin, psikopati ve/veya narsist davranış bozukluğundan mustarip olup olmadığını tespit etmek, kendinizi korumanın en önemli yoludur. Bu makale bu davranış bozukluğunu tespit edebileceğiniz 5 temel işareti özetlemek için kaleme alınmıştır. En iyisi bu kişileri zamanında…
Duygu durumumuza derin bir keder ve üzüntü hakim olduğunda birçoğumuz depresyona girmekte olduğumuz endişesini yaşarız. Oysa klinik depresyon, üzüntü ve keder hissinden öte belirtileri olan bir hastalıktır. En sık gözlenen belirtiler uyku ve iştah değişiklikleri, konsantrasyon bozuklukları ve hiçbir şeyden zevk almamadır. Hastalığın birçok formu (mevsime bağlı depresyon, distimi, bipolar bozukluk vb.) vardır. Bağışıklık sistemi de dahil…
Aydınlanmacı Fransız düşünür Diderot’ya (1713-1784) bir arkadaşı kaliteli bir robdöşambır hediye eder. Yeni robdöşambır kırmızıya çalan güzel rengi ve kadife dokusuyla Diderot’ya kendini iyi hissettirir. Bu hoş duygu ile çalışma masasına oturan Diderot çalışma masasının çok eskimiş olduğunu fark eder ve hemen ardından eskiyen ve modası geçen tek şeyin çalışma masası olmadığını anlar. Masa, kitaplık, halı vb. odadaki…
1990’lı yılların sonlarında bireyin ve toplulukların gelişimini destekleyen unsurları incelemeyi ve bunları teşvik etmeyi amaçlayan yeni bir psikoloji akımı doğmuştur. Pozitif Psikoloji adı ile anılan bu yeni akım, hümanistik psikoloji hareketinin devamı olarak da kabul edilmektedir. Konu üzerinde dikkat çekici çalışmalar ortaya koymuş olan Mihaly Csikszentmihalyi, coşkulu mutluluk anlarını incelemiş ve hayatın anlamı olarak addedilen bu anlarda, insan zihninin…
Hoşlanmadığınız (ya da nötr duygular hissettiğiniz) birine bir iyilik yapmanız durumunda, o kişi ile ilgili duygularınızın olumlu yönde değişim göstermesine Benjamin Franklin Etkisi denir. Konu ile ilgili birçok araştırma yapılmıştır. Örneğin bir araştırma sırasında, araştırmacı, katılımcılardan kendisine bir iyilik yapmalarını, deneye katılarak kazandıkları parayı iade etmelerini ister. Bunu yaptıktan sonra katılımcıların araştırmacıyı daha sempatik buldukları tespit edilir. Konu ile ilgili…