Siyaset bilimci Eric Oliver ve Thomas Wood, komplo teorisini “Kötü niyetli gizli güçler tarafından gerçekleştirilen entrikalar” olarak tanımlar. Konu ile ilgili henüz yapılan bir araştırma, Amerikalıların %50’sinin yılda en az bir komplo teorisine inandığını ortaya koymuştur. Bu makalede komplo teorilerinin cazibesinin kaynağı ve bunlara inanma eğilimimizin ardındaki dinamikler üzerinde durulmuştur. Bütün Komplo Teorileri Yalan mıdır? Kuşkusuz bütün…
Sağlığımızın en önemli göstergelerinden biri, gastrointestinal (mide ve bağırsaklar) sistemimizin sorunsuz çalışmasıdır. Sindirimin yanı sıra bağışıklık sisteminin de anahtarı olan gastrointestinal sistemimizde trilyonlarca bakteriyel hücre yaşar. Bakteriler genel sağlık durumumuzu, kilomuzu ve son yapılan araştırmaların ortaya koyduğu gibi duygu durumumuzu ve davranışlarımızı etkiler. Bu bilgi başlangıçta kulağa inandırıcı gelmiyor olabilir. Ancak bakterilerin açlık hissi ve bağışıklık sisteminin…
Mizah ya da insanların komik buldukları şeyler kişiden kişiye değişir. Bu nedenle mizahın genel geçer bir tanımını yapmak, bir formülünü çıkarmak mümkün değildir. Söz konusu olan kara mizah olduğunda ise durum daha da karmaşık bir hal alır çünkü kara mizah herkesin yapabileceği ve anlayabileceği bir mizah türü değildir. Bıçak sırtı gibi keskin ve ince bir dengeye dayanması gerektiğinden kara mizahın çok sayıda başarısız örneğine şahit oluruz hatta aynı sebeple amacının…
Derek Parfit, “Sebepler ve İnsanlar” adlı kitabında, arzuların mümkün olduğunca karşılandığı bir yaşamın, rasyonel bir yaşam olduğu yönündeki teorisini ortaya attıktan hemen sonra, malum etik ikilemi tartışmaya açar: Örneğin; bir sanatçının eserini yaratmaya duyduğu büyük arzu, onun sosyal hayattan izole bir yaşam sürmesine neden olduğunda, bu yaşam şekli için rasyonel diyebilir miyiz? Bu soruya herşeye…
Sakız çiğnemenin endişeli ve stresli durumlarla baş etmede faydalı olduğu düşünülmektedir. Konu ile ilgili birçok araştırma yapılmıştır. Bu araştırmalardan en kapsayıcı olanlarından biri sakız çiğnemenin stresle baş etme ve farkındalığı (dikkati) artırma gibi bilişsel etkileri olduğunu ortaya koyması yanı sıra bazı çelişkili bulgular da içermektedir. • Kısa süreli stres durumlarında sakız çiğnemenin etkisini araştıran çalışmada; denekler fark edilir bir etki…
“Halo etkisi,” bir insanın bir yönü ile ilgili gözlemimize dayanarak oluşan izlenimimizi, aslında gözlemlememiş olduğumuz başka yönlerine aktarmaktır. Örneğin fiziksel olarak çok çekici bulduğumuz birinin kişilik özelliklerini, çekici bulmadığımız birine kıyasla daha ilginç olduğunu farz etmek gibi. Bu makale, “Halo etkisi”nin sıklıkla gözlendiği örneklerle bu etkileye yol açan bilişsel mekanizmaların anlaşılması ve halo etkisini farkında olmanın faydalarını ortaya koymak için kaleme alınmıştır.…
Otorite yanılgısı, kişinin kesin olarak yanlış olduğuna emin olduğu bir şeyi, otoriteye itaat ederek, yerine getirmesine denir. Otorite yanılgısını ilginç kılan, çoğumuzun üzerinde sandığımızdan çok daha büyük bir etkisi olmasıdır. Konu ile ilgili ilk araştırma, II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerin, Yahudilere uyguladıkları soykırımdan esinlenerek gerçekleştirilmiş “Milgram İtaat Deneyi”dir. Ünlü deneyin yöntemi çok eleştirilmiş ancak elde ettiği…
İnsanların rasyonel olarak, inançları ile çelişen kanıtlarla karşılaştıklarında, inançlarını bu yeni kanıta göre düzenlemeleri beklenir. Ancak gerçek hayatta bu nadiren gerçekleşir. Çünkü insanlar, yeni bir kanıt ile karşılaştıklarında, inançlarından şüphe etmek yerine, kanıtı reddetme eğilimi gösterirler. Maalesef ki bu durum dayanaksız inançların daha da derinleşmesine yol açar. Bu bilişsel ön yargı çeşidine, Geri Tepme Etkisi (Backfire Effect) denir. Geri Tepme…
Kırsal bölgelerde doğup büyümek, şizofreni riskini düşürüyor. Konu ile ilgili yapılan bir dizi çalışma hastalığın, kentsel yerleşim yerlerinde, kırsal alanlardan daha yaygın olduğunu göstermiştir. Büyük şehirlerde kırsal bölgelere nazaran uyuşturucu kullanımı daha yaygındır. Uyuşturucu maddeler şizofreniyi tetikleyebilir. Bu nedenle yapılan çalışmalarda uyuşturucu kullanmış hastalar dikkate alınmamıştır. Bununla birlikte kültürel bağlardan kopuşun da psikolojik sorunlara yol açabileceği…
Bilim insanları, depresyonun beyindeki beyaz maddenin(nöronların ve aksonlarının oluşturduğu topluluklar) değişimine neden olduğunu keşfetti. Bu bölge, gri madde ile ilişkiden sorumlu olup, aynı zamanda duygu ve düşüncelerin düzgün bir şekilde işlemesini sağlıyor. Beyaz maddenin değişiminin, duygusal durum ve endişe üzerindeki etkisi araştırılıyor. Bunun çözümlenmesi ile depresyon tedavisinde yepyeni yollar mümkün olacak. Dünya Sağlık Örgütününün verilerine göre dünya genellinde, her…